Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Metodarozwiązaniaproblemu
13
Zaprezentowanyprocesodniesieniaprowadzidoodkryciaprzydatnościpew-
nychkoncepcjiorazzasadmetodologicznychdlapoznaniawłaściwegoergonomii.
Wynikiemtegoodkryciajestbudowa,napodstawieowychkoncepcji,zasadrzą-
dzącychprzebiegiemergonomicznychczynnościnaukotwórczych.Naturaoma-
wianegoprocesuodniesieniasugerujebudowęwielualternatywnychzasad.Potwier-
dzenietejsugestiistanowiądwafundamentalnepoglądyK.R.Poppera.Zgodnie
zpierwszym,regułymetodynaukowejorazteoriatakichreguł,nazywanaprzezauto-
rametodologią,sąistotnączęściąpoznanianaukowego.Sposóbpojmowaniatych
kategoriiwznacznejmierzezależyodpostawywobecnauki.Zgodniezdrugim,
istnieniewieluróżnychmetodologiistawianaukowcaprzedproblememwyboru
(rozstrzygnięcia,podjęciadecyzji)jednejznich–tejodpowiedniej(Popper,2002,
s.43-44).Przyjęcietakiegorozstrzygnięciajestrównoznacznezdopuszczeniemjed-
noczesnegowystępowaniawielukoncepcjiteoriopoznawczych.Oznaczatomożli-
wośćfunkcjonowaniawewspółczesnejrzeczywistościróżnychmodelipoznania
właściwegoergonomiiizwiązanychznimipostawwobecnauki.Takiestanowi-
sko,choćzasadnepodpewnymiwzględami(wszczególnościwprzypadkupodej-
ściametodycznego),nasuwapewnewątpliwości.Dostarczającargumentówrela-
tywizującychpoznaniewłaściwenauceergonomii,umacnianiejednoznaczność
statusutejdyscypliny,atymsamympozostawiabezodpowiedzifundamentalne
pytaniakierowanepodjejadresem.Pozostajezatemrozwiązaniekompromisowe,
polegającenaprzyjęciurównoczesnegowystępowaniakilkukoncepcjiteoriopo-
znawczychjakopłaszczyznodniesieniapoznaniawłaściwegoergonomiiiprzed-
stawieniupropozycjitejodpowiedniej.
Identyfikacjapoznaniawłaściwegoergonomiiopierasięnapublikacjachnauko-
wychdotyczącychróżnychaspektówergonomii,opracowanychzarównoprzez
autorówpostrzegających,jakiniepostrzegającychergonomięprzezpryzmatin-
nychnauk.Obszernośćiróżnorodnośćproblematykiuprawianejprzezergonomi-
stów,atakżecelniniejszegoopracowania(niejestnimanalizawspółczesnego,
naukowegodorobkuergonomii)zmuszadoograniczeniategomateriałuźródłowe-
godrogąwyborureprezentatywnegozbiorupublikacji.Podstawowekryterium
wyboru(oczywiściepróczprzedmiotupoznania)stanowiaspektmetodologiczny
publikacji,decydującyoichprzydatnościwurzeczywistnieniunaczelnegocelu
niniejszegoopracowania.Dozapewnieniareprezentatywnościwyboruwykorzystano
materiałymiędzynarodowychkonferencjiergonomicznych,ukazującewspółczesne
tendencjewbadaniachprowadzonychprzezergonomistów.
Źródłemzasadobowiązującychnaanalizowanychpoziomachmetodologiinauk
sąodpowiedniedaneliteraturowe.Płaszczyznęodniesieniadlaanalizyioceny
poznaniawłaściwegoergonomiinapoziomiemetodologiiogólnejstanowiącztery
kierunkiwteoriipoznania,mianowicie:pragmatyzmamerykański,racjonalizm
krytycznyK.R.Poppera,konstruktywizmT.S.Kuhnaorazrelatywizmepistemicz-
nyP.K.Feyrabenda.Zategorodzajuwyboremprzemawiałydwazasadniczeargu-
menty.Popierwsze,wszystkiewymienionekierunkiopierająsięnaempirycznym
fundamencie;empiryzm,względniejegokrytyka,jestdlatychkierunkówpodstawą