Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Koniecetnologiiczykoniecwiekuetnologii...
19
Otorozpadasięnanaszychoczachpodziałnazmysłoweiracjonal-
ne,rzeczywisteiwyobrażone,konkretiabstrakcję,empirięimeta-
fizykę,pozostajetylkowszechogarniającasymulacja,rozkruszająca
fundamentmyślieuropejskiej,poktórejpozostajejedyniebezład
odłamkówiwciskającysięwszędziepył.IBaudrillard,iinniprzed-
stawicielepostmodernizmuspotykająsięwobrębietakiejoceny
kondycjiponowoczesnej.Wydajesięwszakże,żekrytykatamatyl-
koograniczonezastosowanie.
Niewdającsięwfilozoficznedywagacjezdziedzinylogikiiteo-
riipoznania(zob.naprzykładSzahaj1993;Chawziuk1997),można
zauważyć,żepodejścietoniejestcałkiemobce,jaksięrzekło,etnolo-
gicznejtradycjiteoretycznej.Stwierdzeniebowiemkońcadotychcza-
sowychontologicznych,poznawczych,logicznych,wreszcieseman-
tycznychkierunkówmyślieuropejskiej,awięctakżeowejanalityki
wspomnianychpowyżejbinarnychopozycjiracjonalności,przeto
ikońcawcześniejszejwizjikultury,przesuwanasniejakodocza-
sówiterytoriówdosyćodległych.Otobowiemówbrakpodziałów
naabstrakcję-konkret,naukę-magię,pojęcie-znakitd.stwierdzano
przedewszystkimwrejonachodległychodkulturyeuropejskiej,
wtzw.niepiśmiennychkulturachpozaeuropejskichorazkulturach
nieelitarnychwarstwspołeczeństwStaregoŚwiata,doktórychza-
liczanopowszechnieprzedewszystkimkulturęludową.Klasyket-
nologii,LucienLévy-Bruhl,czyniączeuropejskichkanonówmyśli
miaręlogiczności,zwykłmówićologikachobcychjakoprelogicz-
nych,takich,którenieznają,wEuropieistniejącychprzynajmniej
odczasówStagiryty,kategoriipozwalającychodróżnićistotęod
przypadłości,ideęodprzedmiotuitd.Tamogólnebyłojednocześnie
szczególnym,jednostkowe-zbiorowym,materialne-duchowym,
czegonajlepszymdowodemmagia,owaprotonauka,spójnenarzę-
dziewyjaśnianiaświataipanowanianadnim.Lévy-Bruhlzastrzegał
sięwszakże,że„prelogicznynieznaczy-jaktowidzieliśmy-an-
tylogiczny”(1992:173;dajeistotniewieletegoprzykładów-przyp.
J.B.),nieuchroniłogotojednakodkrytykitakiegopostponującego
podejściawobec„dzikich”.Synonimicznymokreśleniemtejprelo-
gicznościbyłaumysłowośćmistyczna.Wwydanychpośmiertnie
jegopismachznajdujemytakieotostwierdzenie:
(...)Nieistniejeumysłowośćpierwotna,którądałobysięodróżnićodinnej
poprzezdwiedlaniejtypowecechy(mistycznośćiprelogiczność).Istnieje
