Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
ETNOLOGIAIOKOLICE
napodjęcie„współczesnych”tematówjeszczeprzedtym,zanim
praceztegokręguzostałyprzyswojonenaprzykładwAmeryce
-zresztąnieprzezetnologów,araczejsocjologów11.Głównątry-
bunąwypowiedzitegonurtujestodlat„PolskaSztukaLudowa.
Konteksty”,kwartalnik,któryniestroniprzecieżodinnej,również
tejantyetnologicznejproblematyki.
Mimowielkichzasługdlarodzimejetnologiinurttencierpijed-
naknajedną,nieprzezwyciężonądotychczassłabość.Większość
prezentowanychwnimpodejśćujmujewytworykulturywich
autonomii,niejakostatycznie,unieruchomione,anawetcokolwiek
martwe.Takjakbyśmymieliswoistefatumsemiotycznejkategorii
„tekstu”wpołączeniuzpostmodernistycznym„czytaniem”kultu-
ry,cowrezultaciedajeprojektczytaniatekstukultury,któryjakby
zakrzepłwznaczeniachwrazzwysychaniemfarbydrukarskiejczy
jakiegokolwiekinnegonośnikasensu.Aprzecież„żywa”kultura
takaniejest.Kulturyniedasięsprowadzićdojednolitegotekstu,
ponieważsątutakżedynamiczneobrazy,wielogłoswypowiedzi
jednostekigrup,rozmaitekolorystyczneodcienie.Tymczasemwy-
dajesię,żewystępujetutajniecoinnaodmianauśmiercaniaprzed-
miotubadań:analizowanareklama,literatura,plastykaczykino
nie„żyją”wsensiespołecznym.Odnajdywanesąoczywiścieroz-
maitearchetypyiwątki,strukturyimity,niewiadomo,jakajest
jednakrecepcjatychtreści.Czyijakużytkownikjakiegośwytworu
muulega,coonimsądzi,jakiemaondlaniegoznaczenie,jakajest
hierarchiatychznaczeń.Obrazyfilmowe,dziełasztuki,przedmioty
materialne,anawetscenicznegestyzostajątuprzezbadaczasku-
tecznieskrępowanewięzamiorientacjiteoretycznej,unieruchomio-
ne,aprzecieżichużytkownik,człowiek,poruszasięwciążiciałem,
iduchem:słuchamuzyki,oglądareklamę,jeździsamochodem,
odziewasięispożywa-użytkujewięcjakośtowszystkoisam
przypisujetemujakieśznaczenia.Badaczzapominawięc,żeprócz
kulturowejmateriiwinienwidziećteżisamegoczłowieka,araczej
winienwidziećsyntezęobojga,gdyżżadenztychczłonówniemoże
istniećbezdrugiego.Dotyczytotakżepiszącegotesłowa,któremu
równieżnieudałosięwyjśćpozatakąstatycznąperspektywę.
11Por.naprzykładtekstwywodzącysięztakiejinspiracjiBachtinakarnawa-
łowego„światanaopak”,powstaływ1981roku,Folklorspołecznychprotestów,choć
opublikowanywielelatpóźniej(Robotycki1992).
