Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
BRZEMięHiSTORii
doEuropyŚrodkowej.WpierwszejpołowieXIXwiekubyło
tomocarstwoabsolutne,któregoosobliwośćpolegałanatym,
żejegoniemieckojęzycznaczęść(Austriawłaściwa)stanowi-
łamniejszośćzarównopodwzględemliczbymieszkańców,jak
irozmiarówterytorium.PoWiośnieLudówdokonanazostała
reformainstytucjonalna,wwynikuktórejcesarstwoAustriiprze-
kształconowndualistycznąmonarchię”austro-węgierską,której
władcynosilitytułycesarzaAustriiikrólaWęgier.Poszczególne
krajemonarchii(Czechy,Galicja)uzyskałydalekoidącąautono-
mię.WkonsekwencjiAustro-Węgrystałysięnajbardziejliberal-
nymztrzechwielonarodowymimperiówwładającychwschodnią
częściąEuropy.Dokonującesięnaichterenieprocesytworzenia
sięnarodówpowodowały,żewkońcowejfaziepierwszejwojny
światowejdochodziłotoostrychstarćmiędzywyłaniającymisię
zchaosuwojnyirewolucjinowymiorganizmamipaństwowy-
mi.Przykładówdostarczajątuwalkipolsko-ukraińskieoLwów
ikonfliktpolsko-czeskioŚląskCieszyński.
Najbardziejskomplikowanabyłasytuacjanarodowościowana
terenieCesarstwaRosyjskiego.Rosjawkroczyławpolitykęeuro-
pejskądopierowkońcuXVIiwpierwszejpołowieXVIIwieku.
Jejówczesnezaangażowaniepolityczneiwojskowenaterenie
EuropymiałopostaćrywalizacjizPolskąopanowanienadob-
szarami,którewwynikuuniipolsko-litewskiejznalazłysiępod
władząpolskichmonarchów,aktórychprawosławnaludność,
mówiącapoukraińskulubbiałorusku,postrzeganabyłajakoet-
nicznieireligijniebliskaRosji.W1648rokupowstaniekozackie
naUkrainiepodwodząBohdanaChmielnickiegodoprowadziło
dofaktycznegooderwaniategokrajuodPolskiidozwrócenia
się(w1654roku)docaramoskiewskiegooobjęcieprotektora-
tunadUkrainą.Wwynikutrwającejkilkanaścielatwojnypol-
sko-rosyjskiejUkrainazostałapodzielona,ajejwschodniaczęść
(zKijowem)znalazłasiępodpanowaniemrosyjskim.
EkspansjarosyjskanazachóddokonywałasiękosztemPolski,
pogrążającejsięwcorazgłębszymkryzysiepaństwa.Odczasów
wojnypółnocnej(1700-1709)Polskaznalazłasięwstanieuza-
leżnieniaodRosji,awdrugiejpołowieXVIIIwiekuwwyniku
trzechkolejnychrozbiorównaszegokrajuRosjawchłonęłatereny
