Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HiSTORYCZNEDZiEDZiCTWOEUROPEJSKiEGOWSCHODU
27
dzisiejszejUkrainy(pozajejzachodniączęściąopanowanąprzez
Austrię),Białorusi,Litwy,ŁotwyiEstonii.Napodstawiepostano-
wieńkongresuwiedeńskiego(1815rok)większośćziemKsięstwa
WarszawskiegozostałaukonstytuowanajakoKrólestwoPolskie
zcaremrosyjskimjakokrólem.Popowstaniulistopadowymau-
tonomiaKrólestwazostałaznacznieograniczona,apopowstaniu
styczniowym-całkowiciezniesiona.Pozaziemiaminależącymi
doPolskiekspansjarosyjskawEuropieobjęłatakże,zdobytąna
Turcji,Besarabię(wschodniaczęśćhistorycznejMołdawii,obec-
nieRepublikaMołdowa).ImperiumRosyjskierozprzestrzeniało
sięnietylkowkierunkuzachodnim.JużwXVIIwiekuogarnę-
łoonoSyberięidotarłodoOceanuSpokojnego.WXIXwieku
RosjaopanowałaKaukazirozległeobszaryAzjiŚrodkowej.
Powstałewtensposóbimperiumbyłotworemosobliwym.
Rosjaniestanowiliwnimnaródpanujący,awostatnichdzie-
sięcioleciachcaratuoficjalnapolitykapaństwowazmierzała
dorusyfikacjinależącychdoinnychnarodówpoddanychcara.
Rusyfikacjaniebyłajednakwstaniezapobiecutrzymywaniu
się(jakwwypadkuPolaków)lubrodzeniusię(jakwwypadku
Ukraińców)poczucianarodowego.Rosjabyła,wedługznanego
określeniaztegookresu,nwięzieniemnarodów”,którychaspira-
cjiniepodległościowychniemogłapowstrzymać.
KlęskaponiesionaprzezRosjęwpierwszejwojnieświatowej
irewolucja,któraobaliłacarat,otworzyłydrogędouniezależnie-
niasięnarodówdawnegoimperium.Wjegozachodniejczęści
powstałyniepodległepaństwa:Polska,Finlandia,Estonia,Łotwa
iLitwa.Napozostałychterenachustanowionazostała,często
wwynikupodbojudokonanegoprzezArmięCzerwoną,władza
komunistyczna.W1922rokuformalniedotejporyniezależnere-
publikiradzieckiestworzyłyZwiązekSocjalistycznychRepublik
Radzieckich.Jegopolitykanarodowościowawpierwszymokre-
sieopartabyłanauznaniuodrębnościnarodowychkultur,anawet
nawspieraniuichrozwojutam,gdzie-jakwAzjiŚrodkowej
-znajdowałysięonewpowijakach.Wmiaręutrwalaniasięto-
talitarnejdyktaturypolitykanarodowościowaZSRRprzyjmo-
wałacorazbardziejrusyfikacyjnycharakter,couległopewnemu
złagodzeniupośmierciStalina.ZwiązekRadzieckibyłjednak
