Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
BRZEMięHiSTORii
-dokońcaswegoistnienia-kontynuatoremimperialnejtradycji
rosyjskiej,jedynymwielonarodowymmocarstwem,któreprze-
trwałowEuropieażdoostatniegodziesięcioleciaXXwieku.
Konsekwencjamiutrzymywaniasięwielonarodowychimpe-
riówiopóźnieniaprocesupowstawaniapaństwnarodowychbyły
dominacjaetnicznegopojmowanianaroduorazwymieszaniesię
wielugrupnarodowościowychnatymsamymterytorium.Oba
tezjawiskasprzyjałyszerzeniusięksenofobiiinacjonalizmowi.
Etnicznepojmowanienarodu-wodróżnieniuodpostrzeganiago
wkategoriachidentyfikacjizpaństwem-jestzeswejnaturywy-
kluczające,gdyżwzasadzieniepozwalauznaćzaczłonkanarodu
tego,ktowywodzisięznobcego”pniaetnicznego3.Wymieszanie
narodowościnatymsamymterytoriumrodziłozażartespory,
anawetwalkizbrojne,oto,dokogoterytoriumtomanależeć.
Interesującąanalizętegoaspektuwschodnioeuropejskiegodzie-
dzictwahistorycznegodałMarekWaldenberg.Zwracaonuwagę
nawystępowanieszereguzjawisk,którełącznieskładająsięna
swoistośćprocesówprzemiannarodowychwEuropieŚrodkowej
iWschodniej.ZdaniemWaldenberga,sątonastępującezjawiska:
1)procesynarodotwórczeprzebiegającezopóźnieniemwstosun-
kudozachodniejczęściEuropy,dokonywałysięwopozycjido
społeczności,wktórychprocesnarodotwórczybyłwcześniejszy
ibardziejzaawansowany;2)przeważałynatymobszarzenarody
małe;3)państwanarodowepowstawałyniewdrodzełączenia
odrębnychjednostekpolitycznych,awdrodzerozdrabnianiajuż
istniejących;4)nowepaństwanarodoweniebyłyhomogeniczne
podwzględemstrukturynarodowościowej;5)istniałyliczneob-
szaryzamieszkałeprzezdwielubwięcejspołecznościnarodowe;
6)podziałynarodowebardzoczęstopokrywałysięzklasowymi;
7)trudnościprocesówmodernizacjiekonomicznejkomplikowa-
łyipogłębiałytrudnościwstosunkachmiędzynarodowościami;
8)zróżnicowanienarodowebardzoczęstopokrywałosięzezróż-
nicowaniemreligijnym,copotęgowałoantagonizmynarodowe;
3Piszęnwzasadzie”,gdyżobserwujemyinteresującewyjątki.WPolscenie
kwestionujesiępolskościFryderykaChopina,mimożejegorodzicebyliFrancuza-
miświeżoosiadłymiwPolsce,alebywa,żenegujesiępolskośćJulianaTuwima.
