Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
ErnstCassirer,Filozofaformsymbolicznych.Częśćtrzecia:Fenomenologiapoznania
implikujejegodywersyfikacjinaposzczególneobszaryzmysłów.Tadywer
-
syfikacjapowstajedopierowtedy,kiedyzamiastrozpatrywaćprostątreść
percepcji,sytuujemyjąwpewnejintelektualnejperspektywieiztejperspek-
tywyoceniamy.Koniecznośćpodziałunarelatywnieniezależneobszary
zmysłówpojawiasiędopiero,kiedynieujmujemyinieokreślamyjejpod
kątemjejnco”
,aletakżejejnskąd”
.Podziałtenniejestelementemprostej
nkonstatacji”świadomościpercepcyjnej,leczzawierajużwsobiemoment
refleksji,przyczynowejanalizy.Kiedyrozpatrujemypercepcję
podkątemjejpochodzenia,warunkówjejpowstania,onasamadzielisięna
różneobszaryzależnieodzróżnicowaniatychwarunków.Każdemukon-
kretnemuorganowipercepcyjnemuprzypisanyjestniezależnyświat
percepcyjnychtreści.Światkolorówodpowiadaterazoku,światdźwię-
ków-uchu,światszorstkościigładkości,zimnaiciepłaitd.-zmysłowi
dotyku.Fakt,żeanalizatanierozpoczynasiędopierowrazzpowstaniem
właściwejnnauki”
,ależenależyjużdoprzednaukowegoobrazuświata,nie
możeprowadzićdoignorowaniajejszczególnegocharakteruteoretycz-
nego.Jużświatdoświadczeniaprzednaukowegobowiem,aniedopiero
obiektywnyświatfizyki,zawierawsobiejakiśrodzajrefleksji,zwłaszcza
przyczynowejinterpretacjizjawisk.Irównieżtutaj,wledwiezauważalnej
transformacji,miejsceczystofenomenalnegopunktuwidzeniazajmuje
genetyczny:rzeczywistalubdomniemanaróżnicapochodzenia
zostajeodnalezionabezpośredniowstrukturzepercepcji.Empiryczne
zróżnicowaniewarunkówpochodzeniapostrzeżeńjesttraktowanejakonna-
turalna”
,awręczjedynazasadaichklasyfikacji.Tymczasemkrytykafilozo-
ficzna,któraniemożeottakprzyjąćnnaturalnegoobrazuświata”
,leczmusi
pytaćonwarunkijegomożliwości”
,mawszelkiepowody,bykwestionować
tęzasadę,aprzynajmniejwątpićwjejjedynośćiniezaprzeczalność.Wąt-
pliwośćtanieoznaczabynajmniejnegacjijejważnościjakotakiej,lecz
tylkouznanietejważnościzaszczególnąirelatywną-niezaśabsolutną.
Niejestonadanawsamejtreścirzeczywistości,leczjestraczejefektem
określonejinterpretacjirzeczywistości.Pozytywizmporazkolejny
niewidzituczystejenergii,aktywnościispontanicznościformy,traktując
różnicęformyjakoróżnicętreści,jakoróżnicęwistocieiwtreścitego,co
daneempirycznie.Aleimpoważniejtraktujesięwłasnypostulatczystego
opisu,tymbardziejtrzebadbaćoto,byobszarynopisu”inwyjaśniania”
byłyodsiebieprecyzyjnieoddzielone;dbać,byopistego,cozastaneiobec-
ne,niemieszałsięzprocesemprzyczynowegonpojmowania”światainie
