Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
47
pojęciaatomu-iposuwasięwtychfilozoficznychatakachtakdaleko,że
nierzadkoniedoceniawartościtegopojęciaijegoogromnegoznaczenia
dlakażdejznobiektywizujących”naukprzyrodniczych.Aleniewydajesię,
byMachmiałjakieśpoważnezastrzeżeniadohipostazowaniapojęciado-
znania.Jasnejestto,żeprzynajmniejwobszarzeczystegodoświadczenia,
wobszarzesamychzdarzeńpsychicznych,nigdyniespotykasięprostego
doznaniajakoempirycznegofaktu.Nietrzebawżadnymrazieodmawiać
pojęciuprostegodoznaniawszelkiejwartościteoretycznej,jakzdajesięto
czynićwieluwspółczesnychpsychologów;alejednonieulegawątpliwości:
jestonowyrazemnietylefaktu,coteoretycznejsupozycji.Niejestbynaj-
mniejdanewprost,leczjestzakładanenapodstawiebardzokonkretnych,
skonstruowanychprzesłanek.Współczesnapsychologiapoddałatezałożenia
ostrejkrytyceiwjejrękachrzekomafaktycznośćelementówzmysłowych
równieżzamieniłasięwteoretycznezałożenie.nBezpośredniość”wsensie
nsamej”materiiokazałasięituobarczonawewnętrznąsprzecznością:całości
psychicznejkonstrukcjiniedasięrozłożyćwtakisposób,abyobokformy
tejcałości,pozanią,pokazaćjejsubstrat,amorficznencoś”
.Gdybymożna
byłoodsłonićtakisubstrat,towrazztakąizolacjąutraciłbyonrównież
swojeznaczenie,któremożeposiadaćjedyniejakomomentwramach
zorganizowanejjednościsensu-atautrataznaczeniawiązałabysięjedno-
cześniezutratąjegowłaściwej,npsychicznej”realności.
Równieżzinnejstronywidać,żenpozytywistyczna”teoriapoznania
słaboradzisobiezwyrażeniemiwykorzystaniemtego,corzeczywiściepo-
zytywne,costanowioszczególnym,konstytutywnymcharakterzetego,co
psychiczne.Machnietylkoniemawątpliwościcodosamejfaktyczności
prostegodoznania,aletakżecodopodziałuelementarnychtreściświado-
mościnadokładniewyodrębnionesferyzmysłów.Dlaniegopodziałten
bezpośredniowpasowujesięwtreśćnnaturalnejkoncepcjiświata”
.Ponie-
ważświatjestnamdanynadrodzebezpośredniegodoznania,towsamym
fakcienbyciadanym”rozpadasiędlanasnaróżnorodnośćwrażeńzmy-
słowych.Wrazznco”świata,jednoznaczniedanejestrównieżjegonjak”
,
jegopodziałnabarwyidźwięki,nasmakiizapachy,naodczuciaciepłaczy
dotyku,itp.Wrzeczywistościjednakwfenomeniepercepcji,rozumianym
wjegonajbardziejpodstawowejformie,wjegoczystościibezpośredniości,
nieznajdziemytakiegopodziału.Fenomenjakotakijawisięjakojeszcze
niezróżnicowanacałość,jakocałościoweprzeżycie,którecoprawdajest
wjakiśsposóbustrukturyzowane,alektóregostrukturabynajmniejnie
