Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TomaszGizbert-Studnicki
ANALITYCZNATEORIAPRAWA
ZPERSPEKTYWYMETAFILOZOFICZNEJ1
Słowakluczowe:analitycznateoriaprawa,analizanieumiarkowana,analiza
pojęciowa,analizaumiarkowana,artefaktspołeczny,potoczna
teoriaprawa
Wprowadzenie
Teoriaprawapojętajakodyscyplinanaukowadalekajestodjednolitościmetodo-
logicznejiprzedmiotowej.Podstawowekontrowersjemetodologicznewewnątrztej
dyscyplinymogązostaćscharakteryzowaneprzezodwołaniesiędowyróżnienia:
(i)teoriiprawaanalitycznychiempirycznych;(ii)teoriiprawaopisowychiwarto-
ściujących;(iii)teoriiprawauniwersalnychipartykularnych(Gizbert-Studnicki,
Dyrda,Grabowski2016,s.9).Wtymopracowaniuzajmęsięjednakwyłączniesta-
tusemanalitycznychteoriiprawa,awszczególnościpróbąodpowiedzinapytanie,
naczympolegaichanalityczność.
Analityczneteorieprawaszerokoczerpiązdorobkufilozofiianalitycznej
(Woleński2012).Ichproblemymetodologiczneimetafilozoficznesązatemzapewne
wdużejmierzerefleksemproblemówfilozofiianalitycznej.Itunapotykamypierw-
szątrudność.Niesposóbjestznaleźćtakądefinicjęfilozofiianalitycznej,którabyłaby
satysfakcjonującadlawszystkich(Szubka2009).Stwierdzenie,żecechądystynk-
tywnąfilozofiianalitycznejjestto,żeposługujesięonametodąanalizypojęciowej,
niejestzadowalające,jeżelinieokreślisię,naczympolegaanalizapojęciowa.Cha-
rakterystykaanalizypojęciowejjakometodyrozwiązywaniaproblemówfilozoficz-
nychwywołujejednakzasadniczekontrowersje.Kontrowersjetedotyczązarówno
samejlegitymacjianalizypojęciowej,jakitego,naczymtakaanalizapolega.
Jeślichodziozagadnienielegitymacjianalizypojęciowej,topowstająconajmniej
dwaproblemy.Pierwszyznichzwiązanyjestztakzwanymparadoksemanalizy
(Langford1942).Analizapojęciowawinnabyćzarównopoprawna(maoddawać
zastaneznaczenieanalizowanegopojęcia),jakinietrywialna(madostarczaćnam
nowejwiedzy,którejdotejporynieposiadaliśmy).Jeżelianalizajestpoprawna,
tojesttrywialna,gdyżpoprostuopisujeznaczeniepojęcia,którejużznamy.Jeżeli
dostarczanowejwiedzy,toniejestpoprawna,gdyżwykraczapozazastaneznaczenie.
1TekstpowstałjakorezultatpracbadawczychpodjętychwramachgrantuNarodowegoCentrum
NaukiHarmonia(nr2018/30/M/HS5/00254).
