Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
Wsystemieliberalno-demokratycznym,którydominujewEuropie,prawoodgrywa
zasadnicząrolęworganizacjiżyciaspołecznego.Zajmujesięwprowadzaniem
iegzekwowaniemnormobowiązującychpowszechnie.Mafundamentalnezna-
czeniedlafunkcjonowaniainstytucjipaństwowychidlaumocnieniabezstronnych,
przewidywalnychrelacjimiędzyludzkich.Zapewniabezpieczeństwoobywatelom,
potwierdzaposiadaneprzeznichuprawnienia,rozwiązujekonfliktyinteresów,
określadopuszczalnyzakresdziałaniainstytucjipaństwowych,społecznychipry-
watnych.Praworozstrzyga,cojestzbrodnią,iwymierzakary.Takmożnazgrubsza
ująćsensicelprawa,abardziejszczegółowymopisaniemjegofunkcjizajmujesię
filozofiaprawa.Innyistotnyaspektprawaustalanyjestprzezteorięprawa,która
określazasadybudowaniaprzepisówprawnych,opisujezależnościmiędzyinsty-
tucjamiprawa,precyzujekompetencjeurzędów,definiujeproceduryizależności
formalne.
Filozofiaprawaodpowiadanapytaniadotyczącecelówdziałaniaprawa,teoria
prawazajmujesięśrodkamiwiodącymidotychcelów.Tedwaaspektyprawa-cel
ikonstrukcja-wartorozważaćosobno,ponieważczasemchcielibyśmywiedzieć,
czyzbiórteoretyczniepostulowanychwymagańskładasięnasystemdobrzeuza-
sadnionychizharmonizowanychnorm,aczaseminteresujenas,czyzbiórtych
normjestwłaściwiewdrażanyprzezodpowiednieinstytucje:policję,sądy,komor-
ników,systemwięziennictwa,poborcówpodatkowych,służbyporządkoweitak
dalej.
Gdyrozważamydziałanieprawa,jedenztychaspektówjestczasemzasłaniany
przezdoniosłośćdrugiego.Możemynawetbłędniezakładać,żetylkojedenznich
jestważny.Wtedyalboskupiamycałąswąuwagęnacelachrealizowanychprzez
prawo,alboodwrotnie-próbujemyrozwiązaćwątpliwościwywoływaneprzez
funkcjonowanieprawa,modyfikującsposóbdziałaniainstytucjiipomijającprzy
tymcele,którymprawosłuży.Tosąniebezpieczneuproszczenia.Rozważania
zzakresufilozofiiprawapowinnybyćodróżnianeodpropozycjipoprawieniaspo-
sobudziałaniainstytucjiegzekwującychprawo.Filozofiaprawapostrzegaprawo
jakoidealnysystemjasnych,uporządkowanych,celowychiniesprzecznychwyma-
gań.Wobrębieteoriiprawabadasię,czyistniejąceprawowdrażanejestwspo-
sóbwłaściwyprzezusprawiedliwione,systematyczneużyciesiłydlaumocnienia
porządkuspołecznegopostulowanegoprzezprawo.
Znajdujemyzatemdwiekomplementarneperspektywywrozważaniachna
tematprawa.Jednaodwołujesiędousystematyzowanegolegalizmu,drugado
