Fizjologia człowieka w zarysie

Anna Badowska-Kozakiewicz

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-200-5916-8

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

466

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Fizjologia człowieka w zarysie. Red. Badowska-Kozakiewicz, Anna . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019, 466 s. ISBN 978-83-200-5916-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Badowska-Kozakiewicz, A.

T1 Fizjologia człowieka w zarysie

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

YR 2019

SN 978-83-200-5916-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 211199, author = "", editor = "Badowska-Kozakiewicz, Anna", title = "Fizjologia człowieka w zarysie", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2019", address = "", isbn = "978-83-200-5916-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Badowska-Kozakiewicz, Anna

TI - Fizjologia człowieka w zarysie

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY -

PY - 2019

SN - 978-83-200-5916-8

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Badowska-Kozakiewicz, Anna. Fizjologia człowieka w zarysie [baza danych online] : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2019 [dostęp: 28 04 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/fizjologia-czlowieka-w-zarysie-anna-badowska-kozakiewicz-211199.

fizjologia, homeostaza, metabolizm, fizjologia człowieka, fizjologia integracyjna, układ kontroli i homeostaza, fizjologia komórki, fizjologia układów, fizjologia narządów

Nowoczesny podręcznik, w którym omówiono podstawowe czynności organizmu człowieka oraz mechanizmy regulujące jego funkcjonowanie.

Autorzy skupili się na tych zasadach funkcjonowania ludzkiego ciała, których poznanie będzie przydatne w eduka...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-200-5916-8

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2019

Liczba stron:

466

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Autorzy 6
Przedmowa 12
CZĘŚĆ I. FIZJOLOGIA OGÓLNA26
1. Podstawy molekularnej organizacji komórki 28
1.1. Błona komórkowa28
1.2. Jądro komórkowe jako magazyn informacji o komórce31
1.3. Cytoplazma33
1.4. Mitochondria jako centra energetyczne33
1.2.1. Jąderko33
1.5. Cytoszkielet34
1.6. Peroksysomy35
1.7. Siateczka śródplazmatyczna gładka i szorstka35
1.10. Lizosomy36
1.8. Aparat Golgiego36
1.9. Rybosomy36
1.11. Proteasomy37
1.12. Transport błonowy37
1.12.1. Transport bierny37
1.12.2. Transport aktywny39
1.13. Cykl komórkowy40
1.12.3. Fagocytoza i pinocytoza40
1.14. Apoptoza i nekroza komórki43
1.15. Wzajemne oddziaływania komórek i połączenia między komórkami45
Piśmiennictwo47
Pytania kontrolne47
2. Podstawy czynności komórki nerwowej 50
2.1. Komórka nerwowa – budowa i funkcje51
2.2. Komórki glejowe55
2.3. Potencjał elektryczny w neuronach, rola kanałów i pomp jonowych, potencjał spoczynkowy i czynnościowy55
2.4. Przewodzenie impulsów we włóknach nerwowych60
2.5. Synapsy elektryczne i chemiczne63
2.6. Synteza i transport oraz magazynowanie i uwalnianie przekaźników synaptycznych68
Piśmiennictwo72
Pytania kontrolne72
3. Fizjologia mięśni szkieletowych 74
3.1. Typy tkanki mięśniowej74
3.2. Budowa mięśnia poprzecznie prążkowanego szkieletowego75
3.3. Cykl skurczu mięśnia78
3.4. Metabolizm energetyczny mięśni szkieletowych81
3.5. Zmęczenie mięśni82
3.6. Klasyfikacje komórek mięśni szkieletowych83
3.7. Skurcz mięśni szkieletowych84
3.8. Regulacja siły skurczu86
3.9. Unerwienie ruchowe mięśni szkieletowych87
3.9.1. Struktura złącza nerwowo-mięśniowego88
3.10. Zastosowanie elektromiografii do badania czynności mięśni90
Piśmiennictwo91
Pytania kontrolne91
4. Fizjologia receptorów 94
4.1. Bodźce i receptory94
4.2. Kodowanie informacji w receptorach95
4.3. Receptory komórkowe99
4.4. Receptory zmysłowe103
4.5. Czucie powierzchowne (eksteroceptywne) – receptory skóry104
Piśmiennictwo112
Pytania kontrolne113
5. Czucie i percepcja 114
5.1. Organizacja czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego114
5.2. Przekazywanie informacji czuciowej114
5.3. Podział czucia115
5.3.1. Czucie eksteroceptywne116
Czucie dotyku i ucisku116
Czucie temperatury117
5.3.2. Czucie proprioceptywne118
Czucie bólu118
5.3.3. Czucie interoceptywne119
5.3.4. Czucie teleceptywne120
Węch120
Wzrok120
5.4. Podział czynnościowy kory mózgowej122
Słuch122
5.4.1. Kora somatosensoryczna (czuciowa)123
5.4.2. Kora somatomotoryczna (ruchowa)123
5.4.3. Kora wzrokowa123
5.4.4. Kora słuchowa124
5.4.5. Kora smakowa i węchowa124
5.4.6. Czynność bioelektryczna mózgu125
5.4.7. Czynność magnetyczna mózgu127
Piśmiennictwo128
Pytania kontrolne128
6. Ruchy i postawa ciała130
6.1. Funkcja mięśni130
6.2. Elementy układu nerwowego130
6.3. Informacja zwrotna131
6.3.1. Wrzecionka nerwowo-mięśniowe131
6.4. Rola rdzenia kręgowego132
6.3.2. Narządy ścięgniste Golgiego132
6.4.1. Odruchy rdzeniowe132
6.4.2. Odruch na rozciąganie132
6.4.3. Odwrócony odruch na rozciąganie133
6.4.4. Odruch cofania (zginania)133
6.4.5. Koordynacja czynności lokomocyjnych133
6.5. Rola ośrodków wyższych134
6.4.6. Przerwanie ciągłości rdzenia kręgowego134
6.5.1. Pień mózgu134
6.5.2. Kora mózgowa135
6.5.3. Pierwszorzędowe pole ruchowe (M1)135
6.5.4. Drugorzędowe pole ruchowe136
6.5.5. Pierwotna kora czuciowa (S1)136
6.5.6. Dodatkowe pole czuciowo-ruchowe136
6.5.7. Droga korowo-rdzeniowa136
6.5.8. Układ podkorowy137
6.5.9. Móżdżek138
Piśmiennictwo139
Pytania kontrolne139
7. Fizjologiczny mechanizm zdobywania i unikania140
7.1. Mechanizmy zdobywania i unikania140
7.2. Dążenie i unikanie – definicja emocji141
7.3. Popędy a funkcje podwzgórza143
7.4. Wewnętrzne połączenia układu limbicznego144
7.3.1. Inne ośrodki podwzgórzowe144
7.5. Tworzenie pamięci długotrwałej146
7.6. Obszary asocjacyjne (kojarzeniowe) kory mózgu148
Piśmiennictwo150
Pytania kontrolne150
8. Fizjologia mózgowia a środowisko wewnętrzne. Autonomiczny układ nerwowy i mięśnie gładkie 152
8.1. Fizjologia mięśni gładkich152
8.1.1. Podział czynnościowy mięśni gładkich152
8.1.2. Cechy charakterystyczne budowy komórek mięśni gładkich153
8.1.3. Pobudliwość mięśni gładkich154
8.2. Sprzężenie elektromechaniczne155
8.2.1. Regulacja stężenia wapnia (Ca2+) w komórkach mięśni gładkich155
8.2.2. Podstawy molekularne skurczu156
8.2.3. Regulacja aktywności skurczowej157
8.3. Fizjologia mózgowia a środowisko wewnętrzne158
8.3.1. Metabolizm tkanki nerwowej159
8.3.2. Przenoszenie informacji w mózgowiu160
8.4. Neurosekrecja161
8.3.3. Modulacja procesów wewnątrzkomórkowych w neuronach161
8.4.1. Krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego161
8.5. Autonomiczny układ nerwowy162
8.4.2. Czynność gleju162
8.5.1. Neurotransmitery układu autonomicznego163
8.5.2. Receptory układu autonomicznego164
8.5.3. Wpływ układu autonomicznego na narządy i tkanki165
Piśmiennictwo166
Pytania kontrolne166
Wpływ układu współczulnego na narządy i tkanki166
9. Wydzielanie wewnętrzne168
9.1. Biologiczne działanie hormonów168
9.2. Układ podwzgórze – przysadka – gruczoł docelowy170
9.2.1. Oś podwzgórze – przysadka – tarczyca171
9.2.2. Oś podwzgórze – przysadka – nadnercza171
9.2.3. Oś podwzgórze – przysadka – gonady173
9.2.4. Inne hormony przedniego płata przysadki174
9.2.5. Hormony tylnego płata przysadki174
9.3. Funkcja endokrynna trzustki175
9.4. Gospodarka wapniowo-fosforanowa176
9.5. Regulacja hormonalna łaknienia177
9.6. Podsumowanie178
Piśmiennictwo178
Pytania kontrolne178
10. Fizjologia krwi i hemostazy 180
10.1. Skład i funkcje osocza182
10.2. Elementy morfotyczne krwi182
10.2.1. Erytrocyty183
Szlak erytropoezy184
Układ grupowy AB0184
10.2.2. Leukocyty186
Układ grupowy Rhesus (Rh)186
10.2.3. Płytki krwi187
10.3. Hemostaza189
10.4. Chłonka192
10.5. Narządy krwiotwórcze192
10.5.1. Szpik kostny192
10.5.2. Grasica194
10.5.3. Węzły chłonne194
10.5.4. Tkanka limfatyczna błon śluzowych194
10.5.5. Śledziona194
10.6. Odporność immunologiczna195
10.6.1. Odporność immunologiczna typu humoralnego i komórkowego195
Piśmiennictwo197
Pytania kontrolne197
11. Rytmy biologiczne 198
11.1. Podział rytmów biologicznych198
11.1.1. Rytmy ultradialne198
11.2. Budowa zegara biologicznego199
11.1.2. Rytmy infradialne199
11.3. Koordynacja z siatkówką200
11.4. Koordynacja z szyszynką200
11.5. Sen201
11.5.1. Charakterystyka snu201
11.5.2. Fizjologiczne zmiany podczas snu202
11.5.3. Model dwuczynnikowy regulacji snu202
11.5.4. Fazy snu202
11.5.5. Metody zapisu204
Piśmiennictwo204
Pytania kontrolne205
CZĘŚĆ II. FIZJOLOGIA SZCZEGÓŁOWA 206
12. Fizjologia układu krwionośnego 208
12.1. Podstawy funkcjonowania układu krwionośnego – anatomia serca208
12.2. Krążenie krwi – krwiobieg duży i mały210
12.3. Budowa naczyń krwionośnych211
12.4. Transport gazów oddechowych212
12.4.1. Transport tlenu212
12.4.2. Transport dwutlenku węgla214
12.4.3. Specyfika transportu gazów oddechowych w krążeniu płodu215
Piśmiennictwo216
Pytania kontrolne216
13. Fizjologia serca. Część I 218
13.1. Fizjologia miocytów i przestrzeni pozamiocytarnej mięśnia sercowego218
13.2. Mechanizm skurczu mięśnia sercowego219
13.3. Układ przewodzący serca220
13.4. Metabolizm i zapotrzebowanie energetyczne mięśnia sercowego221
13.5. Czynność mechaniczna i hemodynamiczna serca. Fazy cyklu sercowego222
13.6. Zjawiska akustyczne towarzyszące czynności serca – tony serca224
13.7. Fizjologia krążenia wieńcowego224
13.6.1. Uderzenie koniuszkowe224
13.8. Nerwowa i humoralna regulacja czynności serca225
13.9. Metody obrazowania struktur serca i wewnątrzsercowych przepływów226
Piśmiennictwo227
Pytania kontrolne227
14. Fizjologia serca. Część II228
14.1. Elektrokardiografia228
14.1.1. Zasady wykonywania rejestracji EKG228
Zasady umiejscowienia elektrod228
14.1.2. Parametry i struktura zapisu EKG230
Niestandardowe odprowadzenia EKG230
14.1.3. Ocena zapisu EKG231
Krzywa cyklu pracy serca231
14.1.4. Ocena rytmu serca232
Schemat opisu EKG232
Migotanie przedsionków235
Trzepotanie przedsionków235
Częstoskurcz komorowy236
Trzepotanie komór236
14.1.5. Ocena osi elektrycznej serca237
Migotanie komór237
14.1.6. Ocena morfologii i czasu trwania odcinków240
Piśmiennictwo241
Pytania kontrolne241
15. Fizjologia krążenia krwi, przepływ krwi w niektórych obszarach naczyniowych i regulacja ciśnienia tętniczego krwi 244
15.1. Zasady krążenia krwi244
15.1.1. Podstawy hemodynamiki. Właściwości biofizyczne naczyń krwionośnych244
15.2. Ciśnienie tętnicze. Czynniki wpływające na wartość ciśnienia tętniczego. Tętno i fala tętna248
15.2.1. Metody pomiaru ciśnienia tętniczego249
15.3. Krótko- i długoterminowa regulacja ciśnienia tętniczego250
15.3.1. Ośrodkowa regulacja krążenia250
15.3.2. Odruchowa regulacja układu krążenia251
15.3.3. Długoterminowa regulacja ciśnienia tętniczego – mechanizmy neurohumoralne254
15.4. Miejscowa i humoralna regulacja przepływu krwi257
15.5. Rola śródbłonka w regulacji światła naczyń258
15.6. Mikrokrążenie260
15.6.1. Budowa mikrokrążenia260
15.6.2. Wymiana substancji w naczyniach włosowatych pomiędzy krwią a płynem tkankowym. Równowaga Starlinga261
15.7. Regulacja krążenia w poszczególnych narządach263
15.7.1. Regulacja krążenia wieńcowego263
15.7.2. Regulacja przepływu mózgowego267
15.7.3. Regulacja krążenia płucnego269
Piśmiennictwo271
Pytania kontrolne271
16. Fizjologia oddychania 272
16.1. Biologiczne podstawy czynności układu oddechowego272
16.2. Homeostaza tlenowa273
16.3. Funkcje układu oddechowego274
16.4. Drogi oddechowe274
16.5. Mechanika oddychania276
16.5.1. Cykl oddechowy276
16.5.2. Mięśnie oddechowe278
16.5.3. Jama opłucnej279
16.5.4. Opory oddechowe280
16.5.5. Podatność płuc281
16.6. Spirometria. Pojemności i objętości płuc282
16.7. Krążenie płucne285
16.8. Wentylacja a perfuzja płuc286
16.9. Wymiana gazowa w płucach287
16.10. Transport gazów oddechowych we krwi289
16.10.1. Tlen289
16.10.2. Dwutlenek węgla289
16.11. Regulacja oddychania290
16.11.1. Neurogeneza rytmu oddechowego292
Regulacja chemiczna293
16.11.2. Odruchy z receptorów płucnych295
Odruch z mechanoreceptorów szybko adaptujących się (RAR)295
Odruch z mechanoreceptorów wolno adaptujących się (SAR)295
16.12. Fonacja296
Odruch z receptorów C296
Odruch z receptorów okołokapilarnych typu J296
16.13. Nurkowanie297
Piśmiennictwo299
Pytania kontrolne299
17. Układ trawienny 302
17.1. Budowa i motoryka przewodu pokarmowego i dróg żółciowych302
17.1.1. Budowa ścian przewodu pokarmowego302
17.1.2. Motoryka przewodu pokarmowego i dróg żółciowych – informacje ogólne303
17.2. Motoryka przełyku – połykanie305
17.3. Motoryka żołądka307
17.2.1. Regulacja motoryki przełyku307
17.3.1. Regulacja motoryki żołądka308
17.4. Motoryka jelita cienkiego310
17.3.2. Wymioty310
17.5. Motoryka jelita grubego311
17.4.1. Regulacja motoryki jelita cienkiego311
17.5.1. Regulacja motoryki jelita grubego312
17.6. Wydzielanie w przewodzie pokarmowym313
17.5.2. Wydalenie kału313
17.6.1. Wydzielanie śliny313
17.6.2. Wydzielanie żołądkowe314
Skład soku żołądkowego316
17.6.3. Regulacja wydzielania żołądkowego317
17.6.4. Wydzielanie trzustkowe317
17.6.5. Wydzielanie w jelicie cienkim321
17.6.6. Wydzielanie w jelicie grubym321
17.6.7. Budowa i funkcje wątroby324
Formowanie kału324
17.7. Trawienie i wchłanianie328
17.7.1. Trawienie i wchłanianie białek328
17.7.2. Trawienie i wchłanianie związków lipidowych329
Triglicerydy329
Fosfolipidy331
Sole kwasów żółciowych331
Sterole331
17.7.3. Trawienie i wchłanianie węglowodanów332
17.8. Przyswajanie mikroskładników333
17.8.1. Wapń333
17.8.2. Fosfor334
17.8.3. Magnez334
17.8.4. Żelazo335
17.8.5. Kobalamina (witamina B12)335
17.9. Neurohormonalna regulacja przyjmowania pokarmu336
17.10. Rola układu nagrody w przyjmowaniu pokarmu339
Piśmiennictwo340
Pytania kontrolne341
18. Regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu 344
18.1. Objętość i skład przestrzeni wodnych344
18.1.1. Bilans wodny organizmu348
18.2. Regulacja objętości krwi i płynu zewnątrzkomórkowego349
18.3. Regulacja bilansu elektrolitowego organizmu352
18.3.1. Regulacja bilansu sodowego354
18.3.2. Regulacja bilansu potasowego354
18.3.3. Regulacja bilansu wapniowego i fosforanowego355
Piśmiennictwo356
Pytania kontrolne356
19. Termoregulacja organizmu człowieka 358
19.1. Prawidłowa temperatura ciała, temperatura wewnętrzna organizmu i temperatura skóry359
19.2. Termoreceptory i termodetektory360
19.3. Równowaga cieplna361
19.4. Wytwarzanie ciepła – termogeneza361
19.5. Utrata ciepła – termoliza362
19.6. Mechanizmy regulujące temperaturę ciała363
19.7. Rola podwzgórza i rdzenia kręgowego w termoregulacji365
19.8. Termoregulacja u noworodków366
19.9. Stany przebiegające ze zmianą poziomu nastawczego termoregulacji366
Piśmiennictwo367
Pytania kontrolne368
20. Czynności nerek i wydalanie moczu 370
20.1. Anatomia czynnościowa układu moczowego370
20.1.1. Filtracja kłębuszkowa373
20.1.2. Zależność GFR od ciśnienia tętniczego379
20.1.3. Reabsorpcja i wydalanie379
20.1.4. Zagęszczanie moczu i ośrodek pragnienia379
20.2. Funkcja hormonalna nerek380
20.2.1. Erytropoeza380
20.2.2. Gospodarka wapniowo-fosforanowa381
Piśmiennictwo381
Pytania kontrolne381
21. Fizjologia wysiłku fizycznego i stanów przeciążeń 382
21.1. Podział wysiłków fizycznych382
21.2. Wydolność fizyczna i tolerancja wysiłkowa385
21.3. Zmęczenie390
Piśmiennictwo392
Pytania kontrolne393
22. Neuroanatomia układu nocyceptywnego 394
22.1. Nocyceptory394
22.2. Powstawanie odczucia bólowego397
22.3. Droga czucia bólu – drogi rdzeniowo-wzgórzowe399
22.4. Okolice czuciowe kory mózgowej400
Piśmiennictwo402
Pytania kontrolne402
23. Mechanizm powstawania bólu 404
23.1. Ból404
23.1.1. Ból ostry404
23.2. Nocycepcja405
23.1.2. Ból przewlekły405
23.2.1. Transdukcja i transmisja406
23.2.2. Mediatory stanu zapalnego407
23.2.3. Transmisja i modulacja408
23.2.4. Percepcja410
23.3. Ból trzewny411
23.4. Chronifikacja bólu – przewlekły zespół bólowy413
Piśmiennictwo414
Pytania kontrolne414
24. Fizjologia rozrodu 416
24.1. Ciąża prawidłowa (fizjologiczna)416
24.2. Rozwój zarodka i płodu417
24.3. Łożysko – powstanie i funkcja418
24.4. Płyn owodniowy419
24.5. Zmiany narządu rodnego w okresie ciąży420
24.5.1. Macica420
24.5.2. Szyjka macicy421
24.5.3. Pochwa421
24.5.4. Jajniki i jajowody421
24.6. Zmiany gospodarki wodnej organizmu422
24.5.5. Gruczoły piersiowe422
24.7. Czynność serca i układu krążenia423
24.8. Układ oddechowy424
24.9. Układ trawienny425
24.9.1. Łaknienie425
24.9.2. Jama ustna425
24.9.3. Żołądek425
24.9.4. Jelito cienkie i jelito grube425
24.10. Układ moczowy426
24.9.5. Wątroba i trzustka426
24.11. Metabolizm w okresie ciąży427
24.11.1. Gospodarka węglowodanowa427
24.12. Gruczoły wydzielania wewnętrznego w okresie ciąży428
24.11.2. Gospodarka tłuszczowa428
24.12.1. Czynność układu podwzgórzowo-przysadkowego428
24.12.2. Czynność hormonalna jajników429
24.12.3. Czynność gruczołu tarczowego429
24.12.4. Czynność kory nadnerczy430
Piśmiennictwo430
Pytania kontrolne430
25. Metabolizm tkanki kostnej. Gospodarka wapniowo-fosforanowa 432
25.1. Budowa tkanki kostnej432
25.2. Remodeling tkanki kostnej435
25.3. Czynniki wpływające na obrót kostny436
25.3.1. Zaburzenia hormonalne437
25.3.2. Menopauza437
25.3.3. Nieprawidłowa dieta438
25.3.4. Zaburzenia funkcji układu pokarmowego i nerek439
25.3.5. Czynniki środowiskowe439
25.3.6. Gospodarka wapniowo-fosforanowa440
Piśmiennictwo441
Pytania kontrolne441
26. Adaptacja układu krążenia do wysiłku fizycznego 442
26.1. Wprowadzenie442
26.2. Adaptacja do regularnego treningu443
26.2.1. Zmiany w budowie i funkcjonowaniu serca wywołane systematycznym wysiłkiem fizycznym444
26.2.2. Zmiany w budowie i funkcjonowaniu naczyń wywołane systematycznym wysiłkiem fizycznym444
26.3. Adaptacja do pojedynczej sesji wysiłku fizycznego446
26.2.3. Zmiany parametrów hemodynamicznych naczyń wywołane systematycznym wysiłkiem fizycznym446
Ciśnienie tętnicze446
Częstość skurczów serca446
Objętość minutowa446
26.3.1. Wpływ pojedynczej sesji wysiłku dynamicznego na układ krążenia447
26.3.2. Wpływ pojedynczej sesji wysiłku statycznego na układ krążenia448
Piśmiennictwo450
Pytania kontrolne450
Skorowidz452