Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Filozofdolaboratorium?
WAŻNE
Opiniataniejestbynajmniejoczywista.Niektórzymyślicielenadaluważa-
ją,iżichdyscyplinajestalbocałkowicieniezależnaodnauki,albostanowi
dlatejostatniejpunktwyjścia,aprzeztomacharakterbardziejfunda-
mentalny.Mimotoznacznawiększośćfilozofówumysłuutrzymuje,iżwa-
runkiemwspółpracyfilozofiiinaukijestbraniepoduwagęosiągniętych
dotądrezultatówbadańempirycznych,przyjednoczesnymzachowaniu
autonomii.
Abyjednakfilozofmógłbyćpartneremdlanaukowcówwe
wspólnychbadaniachnadumysłem,jegopracamusispełniaćpewne
kryteria.Czasymyślicieli,którzywysnuwaliswojeteoriewzupełnym
oderwaniuodfaktówgłoszonychprzeznaukiprzyrodnicze,dawno
już(choćtrudnopowiedzieć,czybezpowrotnie)minęły.Innymisło-
wy:współczesnyfilozofumysłupowinienrespektowaćodkrycianauk
przyrodniczych.oczywiścierodzisiętupytanie,codokładnieozna-
czarespektowanie.Niektórzyuważają,iżjestonotożsameześlepym
ibezkrytycznympodążaniemzatym,copowiedząnaukowcy.Pogląd
ten,zwanyscjentyzmem,zostałnajdobitniejwyrażonyprzezamery-
kańskiegofilozofaWilfridaSellarsa,zdaniemktóregonwzakresieopi-
sywaniaiwyjaśnianiaświatanaukajestmiarąwszechrzeczy,tego,co
jest,żejest,itego,czegoniema,żeniema”12.Jeszczebardziejrady-
kalnestanowiskoprzyjmowałErnestRutherford,któremuprzypisuje
sięsłowa:nWnauceistniejetylkofizyka,resztatozbieranieznaczków”
.
Rzeczjasnategorodzajupodejściebardzoograniczasamodzielnośćfi-
lozofii,czyniączniejsłużebnicęnaukiwtymsamymstopniu,wjakim
12
W
.Sellars,Empiryzmaflozofaumysłu,przeł.J.Gryz,s.229[§42],[w:]B.Stanosz
(red.),Empiryzmwspółczesny,Warszawa:WydawnictwoUW1991,s.173-257.
WypowiedźtanawiązujedosłynnegocytatuzestarożytnegofilozofaProtagorasa
zAbdery,którystwierdzałnCzłowiekjestmiarąwszystkichrzeczy:istniejących,że
istnieją,inieistniejących,żenieistnieją”
,tymsamymprzyjmując,żeludzkiepoznanie
zależyodnaszychcelówipotrzeb.(Cytujęza:G.Reale,Historiaflozofistarożytnej.
Tom1,przeł.E.I.Zieliński,Lublin:WydawnictwoKUL2008,s.247).
29
