Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wkręguinspiracjireligijnych
cychsiękolanachisilnychramionach:teczłonkisądlańobdarzone
życiemiwpadająwoczy”4.Rodziłobytonaturalneproblemyzposłu-
giwaniemsięprzeciwstawnymciałupojęciemduszy.Tęostatniątrak-
tujeHomerjakocoś,coożywiaczęściciała(którychstarożytnyrap-
sodwyróżniałznaczniemniejniżmy)icoopuszczajeprzezustalub
przezotwórwraniewchwiliśmiercialboomdlenia.Naoznaczenie
tegopierwiastkaautorIliadystosujeterminpsyche,choćjednocześnie
używarównieżinnych,podobnych-charakteryzującychposzczegól-
nezdolnościduszy-określeń,takichjakthymos(aspektduszyodpo-
wiedzialnyzareakcjeemocjonalne)oraznoos(aspektduszyodpowie-
dzialnyzazdolnośćdowyobrażania)5.Mimowszystkopojęciatenie
sąostrorozróżniane,aodpowiedźnapytanie,jakHomerwrzeczywi-
stościrozumiałduszę,budzizrozumiałekontrowersje.Należyjednak
pamiętać,żemimoteoretycznychniedoskonałościIliadaiOdyseja
odegrałyogromnąrolęwkształtowaniusięjęzykagreckiego(wtym
terminologiifilozoficznej)ietosuGreków.Jakpiszewybitnyhistoryk
filozofiiGiovanniReale,towłaśniezdziełHomeraGrecynczerpa-
liwzoryżycia,materiałdorefleksji,podnietędlawyobraźni,awięc
wszystkieistotneelementyswegowychowaniaiformacjiduchowej”6.
WwymiarzemoralnymIliadaiOdysejaodgrywałyzatemrolę,jaką
wnaszejkulturzeprzypisujesięBiblii.Nicdziwnegozatem,żeHome-
ryckawizjaduszywbardzodużymstopniuwpłynęłanamyślgrecką.
Bardziejzaawansowanąibliższąfilozofiiformędualizmupsy-
chofizycznegorozwinęliorficy7.orfizmwywodziłsięzeznacznie
starszegokultuDionizosa,który-jaktwierdziBertrandRussell-był
4
B.Snell,Odkrycieducha,przeł.A.onysymow,Warszawa:Aletheia2009,s.22.
5
Tamże,s.27.
6
G.Reale,Historiaflozofistarożytnej.Tom1,s.44.
7
Natematfilozoficznejdoniosłościwierzeńorfików,zob.M.Krąpiec,Ja-człowiek,
Lublin:WydawnictwoKUL2005,s.30.
41
