Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pionoweukształtowaniepowierzchni
WybrzeżaEuropyulegająciągłymzmianomzarównonaturalnym,jakiantro-
pogenicznym.TewpółnocnejEuropiepodnosząsię(zprędkością1–10mm/rok),
cospowodowanejestizostatycznymdźwiganiemlądupostopieniusięczaszy
plejstoceńskiegolądoloduskandynawskiego,natomiastwybrzeżaMorzaBałtyc-
kiegoiMorzaPółnocnegopodwpływemtegosamegomechanizmuprzeciwnie–
obniżająsię(ryc.1).Wysokiewybrzeżaklifowenieustanniesąniszczoneprzez
abrazję,cofająsię,podobniejakniszczonesąprzezfalemorskiewysuniętewmorze
przylądki.Wybrzeżaniskieczęstosąnadbudowywaneazatokimorskiezasypy-
waneosadami.Procesybrzegowe(litoralne)prowadząniezmienniedowyrówny-
wanialiniibrzegowej.Wwielumiejscachkonfiguracjawybrzeżyzostałazmienio-
natakżewwynikugospodarczejdziałalnościczłowieka(np.porty,nadmorskie
poldery).
Ryci1iIzostatycznedźwiganiesięSkandynawiipoustąpieniulądolodu:a)wysokość(wmn.p.m.)
dawnychmorskichliniibrzegowych,b)tempo(wmmnarok)współczesnegopodnoszenia
Pionoweukształtowaniepowierzchni
EuropajestnajniższymspośródwszystkichlądówZiemi.Średniajejwysokość
wynosiokoło300mn.p.m.–czylitrzykrotniemniejniżśredniadlawszystkichlądów
Ziemi.Większość–3/4powierzchniEuropyzajmująnizinypołożoneponiżej
300mn.p.m.Pozostała1/4obszaru–towyżynyigóryoumiarkowanejwysokości.
21
