Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rys16Gradientgeotermiczny(a)itemperaturanagłębokości2km(b)naobszarzePolski
(wgJ.Majorowicza,zmieniona)
panujenapowierzchniSłońca).CiepłownętrzaZiemijestpozostałościąztegookresu
jejewolucji,kiedybyłajeszczeciałemczęściowolubcałkowicieupłynnionym.
Badaniaostatnichlatwykazały,żenaobszarachniedawnozlodowaconychwzrost
temperaturywrazzgłębokościąjestniecoinny,niżwynikałobytozestopniageo-
termicznego.Górnaczęśćskałosadowychjestwyraźniecieplejszaodosadówleżą-
cychgłębiej.Spowodowanejesttopewną„bezwładnością”cieplnąskałleżącychdo
głębokościok.1km.Obniżenietemperaturydolnychseriiskalnychjestzwiązane
zoziębiającymwpływemzlodowaceńplejstoceńskich(wiecznamarzłoćsięgałado
głębokościkilkusetmetrów).WrejonieSuwałknajlepiejzachowanepozostałości
termicznewiecznejmarzłocisąnagłębokościok.400m(rys.1.7).
CiepłodostarczanezwnętrzaZieminapowierzchnięnosinazwęstrumienia
cieplnego.Strumieńcieplnyjesttoilośćciepła(wmiliwatach)wypromieniowanego
przez1m2powierzchniZiemiwciągu1s-wynosiśrednio70mW/m2.Całkowity
strumieńcieplnyZiemiwynosiok.3,8·1013W.Jesttokilkatysięcyrazymniej
ciepłaniżZiemiaotrzymujeodSłońca.Tylkookoło65-85%ciepławypływającego
zZiemijakostrumieńcieplnyjestuzupełnianaprzezciepłowytwarzaneprzezpier-
wiastkipromieniotwórcze,coprowadzidooziębianiawnętrzaZiemi.
RóżnicemiędzyrzeczywistymciepłemdostarczanymzwnętrzaZiemiajego
wartościąśredniąnazywamyanomaliamitermicznymi.Dodatnieanomalieter-
micznesązwiązanezgrzbietamiśródoceanicznymiiobszaramiwulkanicznymi,
anomalieujemnezaś-zestrefamiłukówwyspirowówoceanicznych.
Pozaobszaramiwulkanicznymigęstośćstrumieniacieplnegonieulegadużym
zmianom;średniawielkość(gęstość)strumieniadlakontynentów(razemzszelfem)
30