Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
funkcjonowaniakobiet.Tawiedzapodkreśliznaczenieiprzełomowośćgestów,któ-
redlapotomnychwydająsięniefeministyczne,niepodmiotowelubkonserwatywne.
Drugazewspomnianychkwestiitorefleksjaobejmującakształtbiografiitych,któ-
reodrzuciłyczyprzekroczyłyrolęspołecznąodpowiedniądlakobietzwiązanychxix-
ixx-wiecznymkontraktempłci12.Niedopasowanedomęskocentrycznegosystemu,
niewłaściwiecytująceprzeznaczonedlanichrole»dobrej«lub»naszej«kobiety,wy-
chodzącpozaprzeznaczonądlanichsferę,musiałymierzyćsięzokreśleniamizbun-
towanych,skandalistek,wreszciewariatek.Wtakisposóbokreślanebyłyte,któ-
reprzeciwstawiałysięnarzucanymiminstytucjonalnieograniczeniom.Podmiotowy
opisichpostępowaniazakładauznanieichżyciowychwyborówiodrzucenienorma-
lizującejoceny,którastawiałajenamarginesachhistoriilubzamykałanastrychu13.
Normalizacjaiocenatokwestiedotycząceopisuobugrupbohaterek.Różnicado-
tyczyźródłaocen.Wprzypadkubohaterekmarginalizowanychprzezhistoriępod-
ręcznikowąpostulatodrzuceniaobejmujenegatywnąocenękonstruowanąjeszcze
wtrakcieżyciasamychbohaterek.Zkoleiwramachopisudziałalnościbohaterekznaj-
dującychsięwhistorycznymmainstreamie,odrzucićnależypochopnąocenęahisto-
ryczną.Wobuwypadkachnaszebohaterkiujmowaćmusimyjakopodmiot,nieinstru-
ment.Ichdziałanianależywidziećjakoświadomiepodejmowanewyboryistrategie.
Dopierobadaniaherstorycznesprawiają,żezamiastglosdohistoriigłównegonur-
tuusłyszećmożemygłosykobiet.Zamiastopowieściokobietachumieszczonychna
marginesachpodręcznikówdohistorii,wdziałachopisującychżyciecodzienne,ży-
cierodzinnelubstrojezepoki,otrzymujemyhistoriękobiet,którazbudowanajest
na„głębokimfundamenciegenderowym,czylirozumieniukoncepcjipłcikulturowej
ipóźniejszychrefleksjiwokółpłcijakotakiej,np.JudithButler”14.Tylkowtakispo-
sób(re)konstruowanahistoriaspełniagłównycelprowadzeniabadańnadprzeszło-
ścią,czylibudowaniepodmiotowejtożsamości.
Zpowyższychakapitówwyłaniasięjedenpodstawowyibanalny,przezcoprzezro-
czysty,wniosek.Wiązkacechkształtującaspołecznąikulturowąkobiecośćjesthisto-
rycznaipodlegasystemowispołecznemu,przezktóryjestkształtowana.Podobnie
jakwiązkacechkontaminującaspołecznąikulturowąmęskość.Tazależnośćizmien-
nośćwpływaćmożenaopisanąwyżejahistorycznąinterpretacjęiocenędziałańjed-
nejidrugiejpłci.Ideologicznasoczewkadoskonaledziałatakżewobrębieherstorii.
12
Por.S.Walczewska,Damy,rycerzeifeministki.KobiecydyskursemancypacyjnywPolsce,Kraków
1999;C.Pateman,Kontraktpłci,przeł.J.Mikos,Warszawa2014.
13
S.Gilbert,S.Gubar,TeMadwomanintheAttic:TeWomanWriterandtheNineteenth-Century
LiteraryImagination,NewHaven-London1979.
14
D.Kałwa,Opowieśćodobrychsiostrachjużminiewystarcza,w:Herstoryczki,red.N.Sarata,Kra-
ków2016,s.214.
24rWPROWADZENIE
