Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nieadekwatnośćiniesprawiedliwośćupośledzonegostanowiskaspołecznegokobiet.
Ztegopowoduswojewystąpieniewwiększościpoświęciłteoretycznejstroniekwe-
stiikobiet.
Lekturaprac,którychautorzypróbowaliipróbująodpowiedziećnapytanie„co
[sic!]jestkobieta?”61pokazuje,żekobietanadaljestsfinksemczyzagadkąi„r[ojem]
pustychbaniekmydlanych”62.Zamiaremsubiektywnychopiniizamkniętychw„mor-
chołtowychfrazesach”jestlekceważeniezarównoopisywanejkwestii,jakisamych
kobiet.Świętochowskipisałopłodach„niewczesnegozapału,wątłegorozumuidziw-
nejpretensjonalności”,ociężkichdowcipachichudychkonceptach.Wynotowałsze-
regpowiedzeń,którepodpłaszczemżartulubgalanteriiukrywałyszyderstwoicy-
nizmmężczyznpiszącychokobietach.Jednaknajciekawszączęściąjegowystąpienia
pozostajeprzeglądmyślixix-wiecznychuczonych,wśródnichrównieżtychwspie-
rającychemancypacjękobiet.Omawiającumysłowezdolnościkobiet,posiłkowałsię
twierdzeniamipozytywistówJohnaStuartaMilla,Henry’egoTomasaBuckle’a,Er-
nestaLegouve’a,ProsperaDespine’a,HermanaUrliciegoiAugustaComte’a.Czytając
ichpisma,nieznalazłwiążącychodpowiedzinatematmożliwościicechkobiecego
umysłu.WedługMillakobietęcechowaćmiałaumysłowośćrealna,niezdolnadoabs-
trakcjiiskłonnadobadaniainduktywnego.ZkoleiBuckleprzyporządkowałjejabs-
trakcyjnośćiskłonnościdobadaniadeduktywnego.Myślpozostałychbadaczywy-
zyskiwałapodobnerozróżnienie,przyczymwzałożeniachszczegółowychmogłasię
różnićodwskazanychsądów.Komentującje,Świętochowskizwracałuwagęnabrak
podstawnaukowych:
Zamiastbadaćkobietęiwarunki,wktórychsięonakształciła,zamiastdoświadczaćjej
siłizdolnościwewszystkichkierunkachnaukiipracy,kreślononapodstawieszczupłej
liczbyspostrzeżeńsystemy,wktórychapriorioznaczanogranicepomiędzyobupłcia-
mi.Systemytebyłyzwykleprzykrojonenamiarękółektowarzyskich,zktórymiłączy-
lisięichautorzy.Jakiektoznałwswymotoczeniukobiety,takiebrałwzorydokreślenia
swychideałów.Tenktórysięruszałwkale,dlategokobietabyładiabłemwanielskimcie-
le,tenktórykąpałsięwobłokachchciał,ażebyonabyłaaniołemwskórzebaranka.Nikt
nieprzypuszczałbłęduwswoichtwierdzeniach,ażecałyobszarżyciairozciągającysię
pozakołemznajomychiprzyjaciółprzeciwnewskazywałdowody,otozwykleautorsys-
temuniebardzosiętroszczył63.
Wskazaniprzezpublicystęautorzyokreślenizostalijakofilozofowieoderwaniod
życia.Ichsystemymyśloweodzwierciedlaćmiałyprzyjęteprzeznichjednostronne
61
62Tamże.
63Tamże.
Tamże,s.233.
WPROWADZENIEs45
