Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
TadeuszMarkowski
1.5.Klastryjakoinstrumentyprokonkurencyjnego
rozwojulokalnego
Klasterjestpowszechnierozumianyjakoprzestrzennakoncentracjaprzedsiębiorstw,
instytucjiiorganizacjiwzajemniepowiązanychrozbudowanąsieciąrelacjioformalnym
inieformalnymcharakterze,mającychwspólnątrajektorięrozwoju(np.technologicz-
ną,wspólnerynkidoceloweitd.),jednocześniekonkurującychikooperującychwpew-
nychaspektachdziałania.Istotąskutecznegobudowaniaklastrajesttakieorganizowa-
niesiecipowiązań,abyukładten–poprzezwewnętrznąkooperację–zdolnybyłdo
funkcjonowaniairozwojunapoziomiekonkurencjimiędzyregionalnej,krajowejczy
globalnej.
Klasterróżnisięodzwykłegozgrupowaniatym,iżdotychczasoweefektyzewnętrz-
nestająsięefektamiquasi-wewnętrznymi.Quasiwtymprzypadkuoznacza,żedzięki
specyficznejformiekontaktów,współpracy,dobrowolnejwymianieinformacjiefekty
stająsiędobremklubowymitakdługo,jakdługofirmyprzynależądosieci,mająmoż-
liwośćichkontrolowaniaiabsorbowania.Tazdolnośćzależyodintensywnościwzajem-
nychmiędzynimikontaktów.Ponosząonekoszty,któreczęściowointernalizujądobra
kluboweiwzmacniająswewewnętrznezasoby.Jednakżepozostającenadwyżkisątak-
żeważnymdodatkowym(synergicznym)źródłemzewnętrznejprzewagikonkurencyj-
nej.Klastertotakastruktura,wktórejmamydoczynieniazkooperacjąikonkurencją
jednocześnie.Najczęściejkooperacjanapoziomieregionalnymjestpodejmowanapo
to,abymóckonkurowaćnapoziomieponadregionalnym,anawetglobalnym.
Onowejformulesieciowychpowiązańdecydujeteżrozwójtechnologiiinformacyj-
nych.Kiedyśprzewagękonkurencyjnąmożnabyłoutrzymywaćpoprzezochronęwła-
snychinnowacji.Wdobieszybkiegoprzenikaniarozwiązańinnowacyjnychdokonku-
rentówlepsząstrategiąjestszybkośćwprowadzaniaudoskonaleńniżutrzymywania
tajemnicyprodukcyjnej.Otwierającwłasnąfirmędlainnych,liczymynato,żepartner
wsiecipozwolinamnaszybszeuczeniesięipozytywniewpłynienapozyskanienowych
rozwiązańlubstaniesięźródłemwłasnejinnowacji.Wtensposóbstrategiasprzyja
tworzeniusięaliansówterytorialnych.
Teoriadóbrklubowychwyraźniesugeruje,iżmająoneszczególneznaczeniedla
tychdziedzinaktywności,którebazująnakapitaleintelektualnym,awięcdlatychsek-
torów,którewgospodarceokreślasięjakoaktywnościbazującenaintensywnymwy-
korzystywaniuwiedzy(KIA–knowledgeintensiveactivities,lubKIBS–knowledgein-
tensivebussinesservices).Wklastrachważnąrolęwbudowaniuprzewagkonkurencyj-
nychodgrywaorganizacjaibudowałańcuchówzaopatrzenia.Wtakichpowiązaniach
ujawniasięnowarolazewnętrznej,tzw.operatorskiejlogistyki.Wyspecjalizowanefir-
mylogistyczneobsługująceklasterstająsięważnymźródłemoszczędnościwkosztach
działającychfirm.
„Logistykazewnętrznausługowa”jestwyrazemwspółczesnychprzemianwynika-
jącychzwysokiejglobalnejpresjikonkurencyjnejiskracaniasięcykliżyciawielupro-
duktów.Współczesneprzedsiębiorstwomusibyćstrukturąwysoceelastyczną,szybko
reagowaćnanoweniszerynkowe,byćgotowedowzrostu,aleidozmniejszaniaswych
rozmiarówadekwatnienp.domalejącegopopytuzjednoczesnąredukcjąkosztówsta-