Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
FILOZOFIAEUROPEJSKAIJEJOKRESY
Epokitemożnajeszczedalejdzielićnaokresy;aleparalelizmzrozwojeminnych
działówkulturytrudnyjestjużdoutrzymaniaipodstawydalszegopodziałumusido-
starczyćrozwójsamejfilozofii.Okresywypadaodgraniczaćwedletego,jakiwnichprze-
ważałtypfilozofowania.Istniałyzaśwyraźnieróżnetypyfilozofii;jesttonaturalnewna-
uce,którazróżnychźródełwypłynęłairóżnympotrzebomusiłowałasłużyć.
GdyArystotelespowiada,żefilozofiawyrosłazpodziwu,tojesttosłuszne,ale
tylkodlajednegotypufilozofii,boobokniegojesttypdrugi,którywyrósłznieufno-
ści.Filozofiapodziwudążyładotego,byzrozumiećiopisaćwszechświat,pracajejmia-
łacharakterpozytywny.Filozofianieufnościnatomiast,przejętaniedowierzaniemwobec
zjawiskiwobecprzekonań,któregłosimy,starałasięprzekonaniapoddaćkrytyce,
aumysłyoświecić,oczyszczającjezbłędnychmniemań;jejtypjestkrytycznyinegatyw-
ny.Tamtadążyładoznalezieniaprawdy,tagłówniedousunięciafałszu;tamtadążyłado
stworzeniasystemu,taograniczałasiędokrytykiidooświecaniaumysłów.
Owocem„filozofiinieufności”byływdziejachfilozofiiokresykrytyki
ioświecenia:przeszłaprzezniekażdaztrzechwielkichepokeuropejskichfilozofii.
Każdateżprzeszłaprzezokres,wktórymosiągnąwszypełnięswychzagadnieńwytwa-
rzałasystemy,owoc„filozofiipodziwu”.Okresytebywałyzawszepoprzedzaneprzez
krótszylubdłuższyokresrozwoju.Ponichzaśnastępowałzregułyokresszkolny:
gdybowiemustalonezostałyzasadniczestanowiska,wtedytworzyłysięszkoły,którete
stanowiskapielęgnowałyirozwijaływszczegółach.
Imimowszystkieróżnice,jakiejedzielą,trzywielkieepokifilozofiimająto
wspólne,żekażdaznichprzeszłaprzezteokresy:okresrozwoju,okreskrytykiioświe-
cenia,okressystemówiokresszkół.
