Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
FILOZOFIASTAROŻYTNA
kipoglądnaświatzobcymiprzeztozjednolitejstałasię„synkretyczna”.Filozofiasta-
rożytnawtymostatnimokresiewięcejjeszczeniżetycznymiprzejętabyłazagadnie-
niamireligijnymi.
Takiprzebiegfilozofiistarożytnejpozwalapodzielićjejdziejenanastępująceokresy:
A)Okrespowstaniafilozofii,wktórymmiałaprawiewyłączniekosmolo-
gicznycharakter(VI–Vw.p.n.e.).
B)Okresoświeceniastarożytnego,wktórymprzeważałafilozofiaocharak-
terzehumanistycznym(Vw.p.n.e.).
C)Okressystemówstarożytnych(IVw.p.n.e.),następującybezpośredniopo
okresieoświeceniaiściśleznimzwiązany,miałnajrozleglejszyzakreszagadnień;ucho-
dzizaklasycznyszczytowyokresfilozofiistarożytnej.
D)Okresszkółstarożytnych,wktórymuprzywilejowanemiejscezajęły
zagadnieniaetyczne(III–Iw.p.n.e.).
E)Okressynkretycznyocharakterzereligijnym(Iw.p.n.e.–Vw.n.e.).
3.è
RÓDŁA
.Naszaznajomośćfilozofiigreckiejmaolbrzymieluki.Wwiększych
rozmiarachprzechowałysięjedyniepismadwuwielkichfilozofówokresuklasycznego,
PlatonaiArystotelesa.Zpismpóźniejszychfilozofówpozostałoniewiele.Najmniejzaś
zfilozofówwczesnych;zdziełichposiadamytylkofragmenty,przechowanewpostaci
cytatuinnychautorów,acałokształtpoglądówichznamyjedynienapodstawiespra-
wozdańpodawanychprzezpóźniejszychpisarzystarożytnych.Sprawozdaniateicytaty
znajdująsię:
a)Wpismachfilozofów:mianowiciePlatona,Arystotelesaorazfilozofów
późniejszejepoki,zwłaszczaeklektyków,jakCyceroniPlutarch,iniektórychstoików,
jakSeneka.PoglądyEpikuraprzechowałysięwpoemaciejegorzymskiegozwolennika
Lukrecjusza,apoglądydawniejszychsceptykówwdzielepóźnegosceptyka,Sekstusa
Empiryka.WażnymźródłemsąerudycizeszkołyArystotelesa,jakTemistiusiAleksan-
derzAfrodyzji,lubzeszkołyPlatońskiejineoplatońskiej,jakSimpliciusiJamblich.
RównieżniektórzyOjcowieKościoła,jakJustyn,Klemens,Orygenes,Hipolit,Euze-
biusz,zwalczającpogańskąfilozofiędostarczylioniejobfitychinformacji.
b)Wpismachstarożytnychhistorykówfilozofii.Zawodowihi-
storycyfilozofiiwyszlizeszkołyArystotelesa.Pismaichbyłybądźbiograficzne,
bądźdoksograficzne,toznaczyprzedstawiałybądźżywotyfilozofów,bądźichpo-
glądy:pierwsze,bardziejpopularne,byłyukładanewporządkuszkół,drugiebardziej
specjalne,wedlezagadnień.PierwszymbiografemfilozofówbyłArystoksen,pierwszym
doksografemjTeofrast,obajuczniowieArystotelesa.DziełoArystoksenazginęło,
zdziełaTeofrastazostałytylkofragmenty.Alekorzystaliznichpóźniejsipisarze,zwłasz-
czazokresualeksandryjskiego,gdyrozpowszechniłsiętyperudytówikompilatorów,
ekscerpującychdawneźródła.Jednoztakichpóźniejszychdziełbiograficznychprzecho-
wałosięprawiewcałości:to10ksiągŻywotówipoglądówsłynnychfilozofówprzezDioge-
nesaLaertiosa;dziełoto,napisanewIIIw.n.e.,dająceobfite,alebardzopośredniozdo-
