Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.PrzeciwnicyHegla
nGdywjubileuszowymroku1981—piszeHerbertSchnädelbach—
odbywałsięstuttgarckiKongresHeglowskipoświęconyzagadnieniu
KantczyHegel?,wówczasdlaniektórychpytanietomogłobrzmiećjak
pseudoalternatywa.Niestety,nieskorzystanowtedyzokazjiprzeprowa-
dzeniaankietydotyczącejtegopytania,alemożemybyćpewni,żepo-
naddziewięćdziesiątprocentzajmującychsięobecniefilozofią,posta-
wionychprzedtakimwyborem,odpowiedziałoby:»Naturalnie,Kant!«.
Ktojeszczedzisiajchcebyćheglistą?"1.PrzytoczonezdanieHerberta
Schnädelbachauświadamiahistorykomfilozofiizmianę,jakadokonała
sięwoceniemiejscaiznaczeniadlafilozofiidwóchwybitnychpostaci:
KantaiHegla.DzisiejszaocenafilozofiiHeglajestodmiennaodtej,jaka
miałamiejscepojegośmierci.Czasuleczyłranyi—jakzauważa
Schnädelbach—zdajesię,przyznałracjęKantowi.Takwyglądasytuacja
przynajmniejwówczas,gdyuwzględnisięogromnyruchfilozoficznydru-
giejpołowydziewiętnastegowiekuipoczątkudwudziestegowieku,
amianowicieneokantyzm.Sytuacjaniebyłajednaktakklarownaodsa-
megopoczątku.Okazujesiębowiem,żepośmierciHeglafilozofów
nawiązującychdoniegobyłoowielewięcejniżtych,którzygłosiliko-
niecznośćpowrotudoKanta.Pomijającoczywiściesporywśródzwolen-
nikówHegla,podkreślasięzazwyczajznaczenieSørenaKierkegaarda,
zwłaszczazewzględunapóźniejszeoddziaływanieegzystencjalizmu.Nie
zapominasięprzytejokazjiofilozofiiArturaSchopenhauera,uznając
gozapierwszegokrytykaidealizmuniemieckiego.Bardzoczęstojednak
niepamiętasięotym,żeprzecieżniektórzymyślicielepozostawali
wkręguoddziaływaniamyśliKantainieulegliczarowiHegla.Niemniej
jednakzarysowujesiętuistotnyproblemzwiązanyzfilozofiąKanta.Czy
wiążesięontylkozfilozofiąidealizmuniemieckiego,czyteżnależyszu-
kaćjużwcześniej?
1H.Schnädelbach:Nasznowyneokantyzm.Tłum.A.J.Noras.W:nFolia
Philosophica".Red.P.Łaciak.T.24.Katowice2006,s.15.
