Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
64
Częśćpierwsza:Geneza
jakWolff,któryspośródwszystkichfilozofówpoznałjąjakopierwszy,
całąfilozofięteoretyczną"126.PotwierdzatozwolennikHerbartaGustav
Hartenstein(1808—1890),wydawcajegodzieł,którypodkreśla,żenmeta-
fizykaogólnarozpadasięnametodologię,ontologię,synechologięiejdo-
logię"127.TezaHartensteinaznajdujeuzasadnieniewAllgemeineMeta-
physik...Herbarta,którejpierwszaczęśćzostałaopublikowanawroku
1828128,drugazaś—wrokpóźniej129,anastępnieobieprzedrukowane
wsiódmymiósmymtomiewydaniadziełzbiorowychKarlaKehrbacha.
ZagadnieniupodziałumetafizykipoświęciłHerbart§§126—129pierwszej
częściAllgemeineMetaphysik...130.ErnstReinholdfilozofięHerbartapo-
strzegajakopokrewnąmonadologiiLeibniza131,awystępującauHerbarta
złożoność—zpewnościąwyjaśniaLotzegorozumieniemetafizyki,który
zagadnieniuontologiiuHerbartapoświęciłartykułuchodzącywręczza
klasyczny132.TopokrewieństwoLotzegozHerbartemjestwielowątkowe,
alewartowspomniećotekścieHerbartazroku1807,wktórympodejmu-
jeproblemteoriiidei133.Dodaćnależy,żeopróczHartensteinadozwolen-
nikówHerbartanależeliprzedewszystkimMoritzWilhelmDrobisch
(1802—1896)134orazRobertvonZimmermann(1824—1898),któryucho-
dzirównieżzazwolennikaBolzana.
126J.E.Erdmann:GrundrissderGeschichtederPhilosophie.Bd.2:Philosophie
derNeuzeit.Berlin1866,s.525.
127G.Hartenstein:ÜberdieneuestenDarstellungenundBeurtheilungender
Herbart’schenPhilosophie.Leipzig1838,s.39.
128J.F.Herbart:AllgemeineMetaphysik,nebstdenAnfängenderphilosophi-
schenNaturlehre.Erster,historisch-kritischerTheil...
129J.F.Herbart:AllgemeineMetaphysik,nebstdenAnfängenderphilosophi-
schenNaturlehre.Zweiter,systematischerTheil.Königsberg1829.
130J.F.Herbart:AllgemeineMetaphysik,nebstdenAnfängenderphilosophi-
schenNaturlehre.Erster,historisch-kritischerTheil...,s.433—445.
131Zob.E.Reinhold:LehrbuchderGeschichtederPhilosophie.2.Aufl.Jena
1839,s.638.
132H.Lotze:HerbartsOntologie.nZeitschriftfürPhilosophieundspekulative
Theologie"1843,Bd.11,s.203—234.
133J.F.Herbart:EntwurfzuVorlesungenüberdieEinleitungindiePhilosophie.
In:Idem:SämtlicheWerke.InchronologischerReihenfolge.Hrsg.vonK.Kehr-
bach.Bd.2.Langensalza1887,s.297—327.
134Zob.M.W.Drobisch:UeberdieFortbildungderPhilosophiedurchHerbart.
AkademischeVorlesungzurMitfeierseineshundertjährigenGeburtstagsgehaltenzu
Leipzigam4.Mai1876.Leipzig1876.
