Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rozległyobszarmyśliwsko-rybołówczejkulturykeltemirskiej(IV-III
tysiąclecie),odmiennejodkulturregionówgórskich,m.in.kultury
hisarskiejodpowiadającejpoziomowiSialkIII,tj.4500-3100.WIV
tysiącleciupojawiająsiękanałyirygacyjneiodtamtegoczasusystem
irygacyjnyjestpodstawądlaśrodkowoazjatyckiegorolnictwa.W
ciągu
następnych
tysiącleci
sieć
kanałów
zostaje
bardzo
rozbudowana.WIItysiącleciukanałygęstooplatałyChorezm.
WokresiebrązuuformowałysięwAzjiŚrodkowejczterystrefy
kulturowe.DorzeczarzekMurgab,TedżeniAtrekutorejonkultury
Anau;naddolnąAmu-darią(Chorezm)mamykulturętazabagjabską
(odnazwykanałuTazabagjab),anapółnocodSyr-dariirozwinęłasię
kulturaandronowska,którejpowstaniewiązanopoczątkowoz
pojawieniemsięludówindoeuropejskich.Obecnietenpoglądjest
podważany,choćnieodrzucasiętezy,iżkulturaandronowskamogła
być
przez
Indoeuropejczyków
adaptowana
i
następnie
rozpowszechnionajakoproduktwłasny.
ZachodniIran
NajstarszedowodyobecnościludziwzachodnimIraniepochodząz
Mazanderanu.OdkrytetuwGhonbad-eKabus,wpieczarzerysunki
naskalnedatujesięna40tys.latp.n.e,choćniewykluczasię,iżsą
znaczniestarszeimogłypowstać60-65tys.lattemu.Rysunki
przedstawiająpolowanienaniedźwiedzieiinnezwierzęta,między
którymirozpoznanonosorożceidziki.Lepiejudokumentowane,choć
nadalskąpo,sąznaczniepoźniejszetysiąclecia,XIIiXI.WXI
tysiącleciustwierdzamyobecnośćwMazanderanieosadludzkich,
którychznacznyrozwojprzypadananeolit.
NajstarszaztegookresuosadawzachodnimIranie,którejwiek
określasięnapołowęIXtysiąclecia,zostałaodkopanawGandżDare,
wrejoniemającymogromneznaczniehistoryczne.Leżałaonaw
dolinieciągnącejsięnieopodalBehistunu,przydrodzeidącejz
Kermanszachunapołudnie,wstronęElamu.Wosadzieznaleziono
narzędziarolnicze,sierpkamiennyirozcieracze;mamyzatem
dowody,żemieszkańcynapewnozajmowalisięrolnictwem.Niestety,
tylkonapodstawietegomateriałuniemożemyokreślićpoziomu
