Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Częśćpierwsza.Stolatwyobraźni
27
ków(równieżtoleksykalnepodobieństwodecydujeonienazywaniuichnwyobraźniow-
cami”)-świadczyzainteresowaniepoetówtyminurtami.CzechowiczprzekładałJoyce)a
iJesienina75,Nowak-Jesienina;wprzypadkuLeśmianabędątoskojarzeniakrytyków
iczytelników,KazimierzCzachowskipisał:nUżywanaprzezLeśmianajużwwierszach
przedwojennychmetafora,rodzajemswoimpokrewnarosyjskiejszkolepoetyckiej«ima-
żynistów»,rozpowszechnisiędopieropowojnie”76,aJulianPrzybośpróbowałzestawiać
autoraŁąkizJesieninem77.
Kuszącedlawyobraźniczytelniczej,choćzarazemniemożliwe,byłobyprzypisaniepo-
etówdoczterechstronświata,wszakostateczniesłowiańskiwschódmieszasięunichzza-
chodnimilekturami,ztęsknotązapołudniem.Taksamoniesprawdzasięskojarzenieich
wyobraźnizkonkretnymiżywiołami.
Decydującsięnanautycznąmetaforęwtytule,chcęwskazaćnażywewtejpoezjireflek-
sydziecięcychwyobrażeń,którewprzypadkuCzechowicza,BaczyńskiegoiNowakamo-
głykształtowaćsiętakżepodwpływemLeśmianajakoautoraPrzygódSindbadaŻaglarza
(1913).NazywającswoichbohaterówImaginautami,przypominamrównieżoszczegól-
nymrimbaudowskimzwiązkumorzaiwyobraźni78.WszyscyoniprzeczytaliStatekpijany.
Byłon,możnazałożyć,ulubionymwierszemBaczyńskiego.Poetazaprojektował-praw-
dopodobniewramachćwiczeń(planowałstudiowaćgrafikę)-okładkępoezjiRimbauda,
przedstawiającąstatek79,czytelnenawiązaniaakwatycznewidocznesązwłaszczawjego
wczesnychwierszach,np.nodpłynęsrebrnymargonautówmitem”[Spotkaniedalekie,
UZ,II,493]80.WprzypadkuCzechowiczaiNowakaistniejąśladyrecepcjiinnychutworów
francuskiegopoety81,aleznajomośćStatkupijanegojest,choćdomyślna,niewątpliwa.Le-
śmianzkoleiczytałRimbaudaintensywnieidyskretnie82.
SzczególnieCzechowiczposługiwałsiępokrewnąmetaforykąakwatyczną83.Cowydo-
byłZbigniewHerbert,swójszkicojegopoezjikończył:nWalczyłnakrańcach.Jakżeglarze
izdobywcyniemagrobu.Byłjednymzargonautów”84.
RównieżwopiniieseistówczykrytykówCzechowiczjawisięjakopoetapłynny,poeta
płynności.TakpisałonimTadeuszRóżewiczwewstępiedowyborujegowierszy,który
75
Zob.CNP
,76-78;321.
76
K.Czachowski,Obrazwspółczesnejliteraturypolskiej,t.2:1884-1933,Lwów1934,s.66.
77
J.Przyboś,Poeciżywiołu.SergiuszJesieniniBolesławLeśmian,nKurierLiteracko-Naukowy”1926,nr7.
78
Zob.W
.Hilsbecher,Ofantazji,w:Tragizm,absurdiparadoks.Eseje,wybóriwstępS.Lichański,przeł.
S.Błaut,Warszawa1972,s.140;A.Czabanowska-Wróbel,WyobraźniaakwatycznawpoezjiMłodej
Polski,w:Sprzeczneżywioły.MłodaPolskaiokolice,Kraków2013;W
.Szturc,ArturRimbaud:podróże
wyobraźnitekstowejw„Statkupijanym”,w:Mojeprzestrzenie.Szkiceowrażliwościludzkiej,Kraków
2004,s.171-188;K.Kuczyńska-Koschany,Statkiempijanymitrzeźwym:fragmentydyskursunautycz-
nego(Baudelaire,Rimbaud,Iwaszkiewicz),w:Metamorfozypodróży.Kulturaitożsamość,red.J.Szta-
chelska,współpracaG.Moroz,M.Kamecka,K.Szymborska,Białystok2012,s.161-176.
79
GrafikaprzedrukowanawksiążceW
.Budzyńskiego,WarszawaBaczyńskiego,Warszawa2004,s.65.
80
Zob.J.Święch,dz.cyt.,s.16.
81
Spotykająsięoniwwyborzewierszy:Czechowiczprzełożył:SzczęścieiGłód(zlistówwynika,żetłu-
maczyłteżinneutworyRimbauda),BaczyńskinawiązywałdoGłoduwPiosence,aNowakwPokorze.
82
Zob.K.Kuczyńska-Koschany,Zawier(u)szonyZnikomek.RimbaudLeśmiana-recepcjanowoczesna?,
83
LNP
Zob.M.C.,50,211.
,291-308.
84
Z.Herbert,UwagiopoezjiJózefaCzechowicza,w:Węzełgordyjskiorazinnepismarozproszone1948-
1998,wybór,oprac.inotyP
.Kądziela,Warszawa2001,s.431.
