Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzeniemetodologiczne
21
łymi.Podejścietakiezakłada,żeznaczeniajednychterminówwyczerpująsię
wrelacjachdoinnychterminów,niezaśwrelacjachdoświata.Wtymzakresie
przypominaideedeSaussure’a,takżedlaniegobowiemczynnikiemkonstytu-
ującymznaczenieznakubyłajegowewnątrzjęzykowarelacjadoinnegoznaku,
niezaśrelacjaznakudozewnętrznejrzeczywistości.
Pragmatyzmfilozoficzny,wszczególnościwujęciuPeirce’a,niezaprzecza,
żeważnymelementemrozumieniaznakówjęzykowychjestichrelacjadoin-
nychznaków.Wswejkoncepcjisemiozy15Peircewskazuje,żepolegaonana
interpretowaniuznakówprzezprzekładanieichnainneznaki.Tenproceszastę-
powaniagrozijednakregresemadinfinitum,jeśliniebędzieuwzględniałkoniecz-
nościprzełożeniaznakunadziałanie,awięcosiągnięciatzw.finalnegointerpre-
tanta16.Wramachtegoprzełożeniaznakunadziałanierealizujesiępowiązanie
językazeświatem:rozumieniekierowanegodoadresatajęzykaprawodawcy
możepolegaćprzejściowonaprzełożeniutrudniejszychsłównałatwiejsze,osta-
teczniejednakznakitegojęzykamuszązostaćprzełożonenadziałanie,które-
gowymagaprawodawca.Cowięcej,całyprocesinterpretacjitrzebapostrzegać
zperspektywydążeniadoprzełożeniaznakunadziałanie.Działanieto,zawsze
konkretneiindywidualne,zachodzącewjakimśmiejscuiczasie,nadajeproce-
sowiinterpretacjijęzykaokreślonąperspektywę:procestenjestnakierowanyna
efekt.Perspektywataniejestperspektywąprzyjmowanązlotuptaka,punktem
widzeniaBoga17,awięcperspektywąkogoś,ktopostrzegawjednymujęciucały
systemrelacji,pełnąstrukturęznaków.Stanowiraczejperspektywęlokalną,per-
spektywędziałającegopodmiotu.Interpretacjajęzykaprowadziwięcdokon-
kretnegodziałaniawświecie-jejostatnimetapemjestprzejścieodmyśleniado
działania,odznaczeniajęzykadozastosowaniajęzyka.Przejścietowystępuje
zarównowprzypadkuinterpretacjiianalizypojęciowej,jakiwprzypadkuinter-
pretacjiistosowaniaprawa18.
Traktowaniejęzykajakostrukturyjestwidocznenietylkowkoncepcjiwy-
kładnijakoabstrakcyjnejparafrazy,aletakżewinnychelementachpopularnych
koncepcjiwykładni,wszczególnościwM.Zielińskiegoderywacyjnejkoncepcji
wykładni.Koncepcjataopierasięnastrukturalistycznej(deskrypcjonistycznej,
kryterialnej)wizjijęzyka19.Podejścietowidaćwignorowaniupragmalingwi-
stycznego,awięckontekstowego,czasowo-przestrzennegoaspektujęzyka.
15T.L.Short,Peirce’sTheoryofSigns,CambridgeUniversityPress,Cambridge2007,s.289in.
16A.Hensoldt,PeirceiWittgensteinożyciuznaków,nDiametros”41/2014,s.38-55,tu:s.52.
17Zob.R.J.Bernstein,ThePragmaticTurn,op.cit.
18Zob.R.G.Millikan,OnClearandConfusedIdeas:AnEssayaboutSubstanceConcepts,
CambridgeUniversityPress,Cambridge2004,s.96,którazauważa,żeznaczenianaszychsłów
sątestowanewzderzeniuzrzeczywistością.
19Zob.O.Bogucki,Modelwykładnifunkcjonalnejwderywacyjnejkoncepcjiwykładniprawa,
PolgresMultimedia,Szczecin2016,s.44in.,którywskazujenastrukturalistycznąproweniencję
derywacyjnejkoncepcjiwykładni,zderzającjązpodejściemnominalistycznym,któreodpowia-
dakoncepcjijęzykajakozdarzenia.
