Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wprowadzeniemetodologiczne
Dostrzecjemożnam.in.wtakichelementachderywacyjnejkoncepcjiwykład-
ni,jak:
a)postrzeganienormyprawnejjakowyrażenia,choćbytylkopomyślanego;
wtymujęciunormaniejestzdarzeniem,konkretnymaktemmowydoko-
nanymwdanymmiejscuiczasie,leczraczejwyrażeniempotencjalnym,
możliwymdosformułowaniazapomocąznanychregułjęzyka20;
b)brakzainteresowaniapodmiotemwysłowiającymnormę(brakrozstrzyg-
nięciawkwestii,czypodmiotemwysłowiającymjąjestprawodawca,
czyinterpretator),atakżemomentemczasowym,wktórymnastępujeto
wysłowienie21,
c)zepchnięcienadalszyplantego,żewypowiedziąjęzykaprawnegojestprze-
dewszystkimprzepisprawny(czasowo-przestrzennyfaktjęzykowy)22.
Wprzypadkuinnychpolskichkoncepcjifilozoficznoprawnychrozstrzygnię-
cie,czyfaworyzująonerozwiązanieopartenastrukturze,czyopartenazda-
rzeniu,przysparzawięcejtrudności.Naprzykładtakzwananielingwistyczna
koncepcjanormybardziejniżkoncepcjalingwistycznaskupiasięnapostrzega-
niujęzykaprawnegozperspektywyparole,coszczególniewidaćwszerokim
wykorzystywaniuprzeztękoncepcjęteoriiperformatywówiteoriiaktówmowy
J.L.Austina23.Brakiemkoncepcjinielingwistycznejjestzkoleiniemożliwość
wyjaśnieniazjawiskanodkodowywania”normyprawnejzprzepisów.Dlatego
analizaprowadzonawniniejszejpracybędziemiałanacelupołączenieelemen-
tównielingwistycznejkoncepcjinormyzelementemnodkodowywania”norm
20Odmianątegozałożeniajestkoncepcjanormykompetencyjnej,codoktórejA.Batorsłusz-
niepisze,żeniemożeonafunkcjonowaćwpraktycejakoegzemplarznormy,ponieważjest
raczejteoretycznymujęciemrelacjiniżczasowo-przestrzennymzdarzeniem(A.Bator,Użycie
normyprawnejwstosunkachgospodarczych,KoloniaLimited,Wrocław2000,s.141in.).
21Zob.M.Matczak,Próbapragmalingwistycznejinterpretacjikoncepcjinormykompeten-
cyjnejZ.Ziembińskiego,w:KsięgapamiątkowakuczciTomaszaLangera,nZeszytyNaukowe
UG”,Gdańsk2002.
22Wkluczowymdlarozwojuderywacyjnejkoncepcjiwykładnipoznańskimośrodkuteorii
ifilozofiiprawapojawiłasiękoncepcjaopartanazaawansowanejanaliziejęzykazperspekty-
wyparole.Chodzituokoncepcjęczynnościkonwencjonalnych(L.Nowak,S.Wronkowska,
M.Zieliński,Z.Ziembiński,Czynnościkonwencjonalnewprawie,nStudiaPrawnicze”33/1972;
S.Czepita,Regułykonstytutywneazagadnieniaprawoznawstwa,WydawnictwoNaukowe
UAM,Poznań1996).Następniejednakkoncepcjatazostałapodporządkowanakoncepcjinormy
prawnejprzezuznanie,żetzw.normyupoważniające,wskładktórychwchodząregułydokony-
waniaczynnościkonwencjonalnych,sąelementemskładowymnormypostępowania,niezaś
odrębnymrodzajemnormy.Tymsamymzmalałaeksplanacyjnawartośćkoncepcjiczynności
konwencjonalnychwprawie.Aspektpragmalingwistyczny,aspektparole,obecnywkoncep-
cjiczynnościkonwencjonalnych,uległstłumieniunarzeczstrukturalistycznegopodejściado
koncepcjinormyprawnej.Wynikałotozfaktu,żekonkretnawsensieczasowo-przestrzen-
nymczynnośćkonwencjonalnazostałaumieszczonawzakresiezastosowanianormyprawnej
(np.normykompetencyjnej),atymsamymjejczasowo-przestrzennyaspektzastąpiłapotencjal-
nośćnormyprawnejtraktowanejjakowyrażenienchoćbymożliwedopomyślenia”.
23Zob.K.Opałek,Dwoistośćujęcianormywnauceprawa,nPaństwoiPrawo”6/1988.
