Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzeniemetodologiczne
25
sąponadtoP.GriceiJ.Searle.Internalizmsemantycznyjesttakżeokreślany
mianemracjonalizmuznaczeniowego29.Przedstawicieleracjonalizmuznacze-
niowego,wtymKartezjusz,zakładają,żeznaczeniasąznaneapriori,alogiczne
możliwościbędącekombinacjąznaczeńmożnaustalaćwumyśle,wramacharm-
chairphilosophy,bezsięganiadoświata30.
Internalizmsemantycznyopierasięogólnienaprzekonaniu,żeznaczeniepo-
zwalasięzdefiniowaćjakoopisbądźwiązkaopisów,żewięcdysponujemykry-
teriamizdolnymiidentyfikowaćdesygnatysłówwrzeczywistości.Coważne,
deskrypcjonizmzawieraelementypsychologizmu,wszczególnościtwierdzenie,
żeosobaposługującasiędanymjęzykiemznakryteriadanejnazwyipotrafi
nimioperować.Innymelementeminternalizmusemantycznegojestuznawa-
nieintencjiiwiedzyużytkownikajęzykazakluczowyczynnikwpływającyna
znaczenie.
Internalizmniejestwszakżejedynąkoncepcjąsemantycznąsformułowaną
przezfilozofięjęzyka.Konkurencyjnąkoncepcjąznaczeniajesteksternalizmse-
mantyczny.JakwyjaśniająBarwiseiPerry:nDrugiepodejście[dojęzyka]sku-
piasięnajegozewnętrznejdoniosłości,bardziejnajegozwiązkuzopisywanym
światemniżnazwiązkuzopisującymumysłem.Zdańnieklasyfikująwyrażane
wnichidee,aleto,jakzdaniateopisująrzeczywistość”31.
Eksternalizmsemantycznywywodzisięodtakichautorów,jakS.Kripke
iH.Putnam,ajegokwintesencjąjestsłynnezdaniePutnama:nZnaczenianie
mieszkająpoprostuwnaszychgłowach(Meaningsjustain’tinthehead)”32.
Elementamitegopodejściasąprzedewszystkimantypsychologizm,podkreśle-
nieniekryterialnegocharakteruznaczeniaoraztzw.przyczynowa(historyczna)
teoriaodniesienia.RozwinięciemkoncepcjiKripkego-Putnamajestewolucyjna
teoriajęzykaR.G.Millikan,wszczególnościkoncepcjaznaczeniajakofunkcji
właściwej(nproperfunction”),rozumianejjakofunkcjapełnionaprzeznarzędzia
językowenaskutekdługotrwałegoichużywaniaprzezludziiodnoszeniajęzyka
doświata33.
Podejścieeksternalistycznezakłada,żeoznaczeniusłówniedecydująinten-
cjaaniwiedzamówcy,alecechystanówrzeczy,doktórychsłowasięodnoszą.
JakpiszeD.O.Brink,nużytkownicyjęzykawchodząwinterakcjezichprzyrodni-
czymispołecznymotoczeniemnaróżnesposoby;wszczególnościwprowadzają
zującjakojejprzedstawicieliJ.Locke’a,G.Fregego,C.I.LewisaiR.Carnapa.TESTzakłada,że
znaczeniesłowaczyfrazyustalagrupaidentyfikującychwłasnościlubopisów,któreużytkowni-
cyjęzykałącząztymsłowem;takrozumianeznaczeniedeterminujereferencjętegosłowa.
29Zob.ujęcieracjonalizmuznaczeniowegouR.G.Millikan,Language,Thoughtł,op.cit.,
s.326.
30Ibidem.
31J.Barwise,J.Perry,SituationsandAttitudes,op.cit.,s.4.
32H.Putnam,Znaczeniewyrazu„znaczenie”,przeł.A.Grobler,w:idem,Wieletwarzyrealiz-
muiinneeseje,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa1998,s.93-184.
33R.G.Millikan,Language,Thoughtł,op.cit.,s.28.
