Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8.Szkołaklasycznawekonomii
49
dziejeangielskaKompaniaWschodnioindyjska,którahandlowałaopium,ajej
głównymzajęciembyłimportsrebradoWielkiejBrytanii.Wwynikutzw.wojen
opiumowychBrytyjczycyzajęliHongkongwlatach1840-1842.Począwszyod
1858r.(aszczególnieodkonwencjipekińskiejpodpisanejw1860r.)dalsze
przywilejehandloweWielkaBrytaniadzieliłajużzinnymipaństwami(Francją,
Rosją,StanamiZjednoczonymi).Towaryobceniebyływprawdziechętnieku-
powane,aleuzależnieniepolityczneprzekładałosiętakżenasferęgospodarczą.
NiezależnośćgospodarcząorazuniknięciezależnościpolitycznejodEuropej-
czykówudałosięprzezdługiokreszachowaćJaponii,TybetowiiMongolii.
Japoniazostałazmuszonadouległościw1853r.(ekspedycjakomodoraMatthew
Perry’ego),kiedyStanyZjednoczonezagrożeniemmilitarnymwymusiłynaniej
otwarcienakontaktymiędzynarodowe.Nieutraciłajednakniepodległości,
awnastępnychdekadach(tzw.eraMeiji,od1868r.do1912r.)udałosięjej
zbudowaćnowoczesnepaństwonarodoweiprzejśćmodernizacjęgospodarki.
WJaponii,podobniejakwinnychkrajachregionu,nastąpiłaszybkarecepcja
europejskichmetodwytwarzania,czyliprodukcjiprzemysłowejskorelowanej
ztradycyjnymimetodami,cowrezultacieumożliwiłopowstaniedużychgrup
przedsiębiorstwprzemysłowych.Dysponowałyonetaniąibardzozdyscypli-
nowanąsiłąroboczą;nieutraciłotoaktualnościdoczasówwspółczesnych.Tak
narodziłysięwielkierodzinnekoncernyocharakterzekonglomeratu(zaibatsu):
Mitsui,Mitsubishi,Sumitomo,Yasudaiin.
Wartopodkreślić,żepierwszyetaprozwojuprzemysłowegobyłopartynaka-
pitalezagranicznym(podobniejakpozakończeniuIIwojnyświatowej)oraz
praktycznieniewolniczejpracychłopów.
Systemfeudalnypanowałwrolnictwie(połowaplonówbyłaoddawanapanom
feudalnym).Reformarolnaprzeprowadzonaw1872r.przyznałachłopom
uprawianąziemięzaodszkodowaniem.Dużaczęśćbiedniejszychchłopów
migrowałazrodzinamidomiast,szukającpracywtworzącychsiękoncernach.
Procesytebyływspieranepolitykącelnąpaństwa.Ponieważprodukcjaprzemy-
słowaJaponiibazowałanaimporciesurowców(zbrakurodzimych),wkrótce
rozpoczęłasięekspansjajapońskanasąsiadów(Tajwan,Korea).
początki
koncernów
8.Szkołaklasycznawekonomii
PoglądynajwybitniejszegoprzedstawicielategonurtuA.Smitha,wyrażone
wBadaniachnadnaturąiprzyczynamibogactwanarodówz1776r.,zdetermi-
nowałypojawieniesięnowegonurtuwmyśliekonomicznej,zwanegoekonomią
przedstawiciele
szkołyklasycznej
