Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
Rozdziałdrugi.Historia
klasyczną.PojegośmierciprzedstawicielamitegonurtubyliDavidRicardo
(1772-1823),ThomasRobertMalthus(1766-1834)orazFrancuzJean-Baptiste
Say(1767-1832).
Wprowadzilionidonauczaniaekonomiiswojespostrzeżeniairefleksjewyni-
kającezobserwacjidojrzałejformyiskutkówrewolucjiprzemysłowej-conie
byłoudziałemichwielkiegopoprzednika-udoskonalającjegolicznewnioski.
DavidRicardo
teoriawartości
renta
żelazneprawo
płac
RicardobyłsynemmakleragiełdowegoimieszkałpoczątkowowHolandii,
gdzie-takżegrającnagiełdzie-dorobiłsięznacznegomajątkupozwalającego
muzająćsiępoprzeniesieniudoAngliiteoriąekonomiiiparlamentaryzmem.
Zostałbowiemczłonkiemparlamentuangielskiego,wczasieposiedzeńktó-
regowypowiadałsięnatematygospodarcze.Byłwserdecznychstosunkach
zMalthusem,conieprzeszkadzałomuwlicznejkorespondencjiniezgadzać
sięzczęściąjegopoglądów.
PodobniejakSmithRicardodefiniowałgłównekategorieekonomiczne,zwra-
cającszczególnąuwagęprzyokreślaniuwartościlubcenydobra(usługi)naich
przydatność,czyliużyteczność.Byłprzekonany,żejeżelitowarnniejestuży-
teczny,czyliniezaspokajażadnychpotrzeb,niemażadnejwartościwymiennej”
.
Wartośćwywodziłwięczrzadkościwystępowanialubilościpracyniezbędnej
dootrzymaniadóbr,wskazującnarelacjewymiennebędącewynikiemnakładu
pracy.Towyraźneakcentowanieilościpracyjakowskaźnikawymiany(wartości
wymiennej),przyuwzględnieniuzasadyswobodnegokształtowaniasiępłac,
cen,popytuipodaży,będziejużzawszestanowićkanonszkołyklasycznej.
Jakoziemianina(kupiłmajątekziemskiwGatcombePark)interesowałago
rentagruntowajakodochód,czylitaczęśćnproduktuziemi,którąpłacisię
właścicielowizajejużytkowanie”
.Ponieważwrazzewzrostempopulacjiiuprze-
mysłowieniemuprawąobejmowanocorazsłabszegleby,osiąganenanichzbiory
stanowiłydlaniegominimumdochodowościtych,którzyjeuprawiali(byłto
dochódkrańcowy,obiektywniewyznaczanyprzezwarunkiglebowe).Wszyscy
inniuprawiającylepszeglebyuzyskiwalinrentę”
,czylinadwyżkęwstosunku
dokosztu(takiegosamegojaknasłabychglebachwsensierobocizny).Ten
dodatkowydochód(plon)byłwięcintegralnączęściąnierównościzarówno
gospodarczej,jakispołecznej,którąRicardouważałzazasadną.
Ricardouważałpłacezaniezbędnącenęutrzymaniarównowaginarynkupracy
bezwzrostuczyspadkuliczbypracowników.Innymisłowy,jegozdaniemwy-
nagrodzenierobotnikapowinnowystarczaćwyłącznienakosztyutrzymania
naminimalnympoziomie.Jeżelipłacewzrastają,warunkiżyciarobotników
polepszająsię,ichliczbasięzwiększa(np.dziękilepszymwarunkomprzeżywa
