Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
CzęśćI.Wprowadzenie
mezopotamskiejiBibliinatematArabiizdająsięoznaczaćcałypustynnyobszar
sąsiadującyzMezopotamiąiPalestyną3.WStarymTestamencieterminy(ardb,
(ardbisąużywaneraczejwodniesieniudoludzi(najczęściejkoczowników)niż
domiejsca4.
StarożytniautorzygreccyniepisalioPółwyspieArabskim,októrego
istnieniudługoniemielipojęcia,leczoArabii.Pojęciemtymobejmowali
terytoriaEgiptuiŻyznegoPółksiężyca.GrecyodkrywaliArabówwwieluroz-
proszonychiniepołączonychterytoriach,alenieprzeszkodziłoimtoodnosić
siędokażdegoztychmiejscjako„Arabii”5.Niezawszebralipoduwagę,czy
ci,którychokreślalimianem,Arabów,samisiętakokreślają.Dlategowsta-
rożytnościlokowano„Arabie”narozległychterytoriachodSynajupoMezo-
potamię,naPółwyspieArabskim,atakżepustyniachpołudniowejJordanii,
SyriiiIraku6.ZasadniczoArabiąbyłoterytoriumwspółczesnegoPółwyspu
Arabskiego,rozciągającegosięmiędzyZatokąPerskąiArabską7,aletakżeklin
pustynnegoterytoriumodrzekiJordannawschódażdoMezopotamii8ina
północażdopółnocnychgranicSyrii.KsenofontpiszącowyprawieCyrusa
mówi,iżkrólpoprowadziłswojąarmięzSardisdoBabilonuprzezArabię,ma-
jącEufratpoprawejstronie9.WtymprzypadkumowaoArabiiwśrodkowej
Mezopotamii,nawschódodEufratuipołudnieodGórTaurus,którąPliniusz
określiłjakokrajOrroei10.
GościwitMalinowskizwracauwagę,żewantycznejterminologiigeogra-
ficznejobawybrzeżaMorzaCzerwonegozwanebyłyArabią,aichmieszkańcy
Arabami11.Oznaczato,że„Arabią”nazywanotakżekrajnazachódodMorza
3K.Kościelniak,XXwiekówchrześcijaństwawkulturzearabskiej,t.1,Arabiastarożyt-
na.ChrześcijaństwowArabiidoMahometa(†632),Kraków2000,s.31.
4M.C.A.Macdonald,Arabians,Arabias…,s.1.
5Ibidem.
6G.Fisher,Rome,Persia,andArabiaShapingtheMiddleEastfomPompeytoMuham-
mad,NewYork2020,s.4;M.C.A.Macdonaldetal.,ArabsandEmpiresBeforetheSixth
Century,[in:]ArabsandEmpiresBeforeIslam,ed.G.FisherOxford2015,s.13;B.Szubert,
StarożytnaArabiawświetleźródełgreckich,częśćI:Epokaarchaiczna,klasycznaihellenistyczna,
Wrocław2020,s.16.
7PomponiuszMela,III,8,73-74.
8PomponiuszMela(III,8,78)pisał,żeEufratpłynieprzezSyrięiArabię.
9Ksenofont,Anabasis,I,5.1.
10Pliniusz,V
,20,85.
11Zob.komentarzw:G.Malinowski,Przekład,interpretacjaikomentarzzachowa-
nychekscerptówifagmentówdziełAgatarchidesa,[in:]AgatarchideszKnidos,Dzieje,OAzji
iOEuropie.FragmentyhistoriipowszechnejOMorzuCzerwonym.Traktathistorycznyokra-
jachpołudnia,przełożył,wstępemikomentarzemopatrzyłG.Malinowski,Wrocław2007,
s.555.
