Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WposzukiwaniuArabiiiArabów
29
leżągóryal-Hadżar(Ǧibźlal-Ḥażar),którychnajwyższepasmowznosisięna
wysokośćpowyżej3000mn.p.m.NaterenieJordaniiskalistewzniesieniapo-
przecinanesąmałymidolinamii,rzadziej,większymiwąwozami(jarami).Na
ogromnymobszarzePółwyspuArabskiegowystępująoazy,wyschniętesłoneje-
ziora,wygasłewulkanyotoczonepasmamizaschłejlawy,wyżyny,formacjeskal-
networzącezaskakującekształtyitd.
WśródpustyńPółwyspuArabskiegoszczególnąuwagęprzyciągaar-Rub‘
al-Ḫźli,największanaświeciepustyniapiaszczysta(ok650000km2).Leżyna
południupółwyspunawysokościok.500mn.p.m..Przylegabezpośredniodo
Hadramawt,najżyźniejszegoobszaruArabii.Nawschodzieważnąrolęodgrywa
RimźlAlWahibawspółcześnieznanajakoWahibaSands.
2.Arabowie,czylikto?
Powyżejbyłajużmowaotym,jakwielkiproblemsprawiałoautoromgrec-
kimirzymskimumiejscowienieArabii.Jeszczetrudniejszejestustalenie,co
oznaczaładlanichnazwa„Arabowie”
,którejużywalibardzoswobodnie,stosując
jąwobeclicznychludówrozsianychpocałymBliskimWschodzie.Wedługnie-
którychArabamibylici,którzypraktykowalikoczowniczytrybżycia,inniokre-
ślalitakNabatejczyków,jeszczeinniwszystkichmieszkańcówregionuznanego
jakoArabia.Tymczasem,jakująłtojużdawnoJ.S.Trimingham„Arabsinhabi-
tedalltheregionslyingtothenorthofthePeninsulaproper,SyriaandPalestine,
MesopotamiaandBabylonia,evenpartsofwesternPersia,intermingledwiththe
Aramaic-speakingpeoplesoftheseregions”81.
DogrupklasyfikowanychjakoarabskienależelimiędzyinnymiIturejczy-
cy,Idumejczycy,Nabatejczycy,mieszkańcyEmesy,Edessy,Hatryiwieluinnych
miastrozsianychpocałymregioniemiędzySynajemaPersją82.Kłopotwtym,
żewspomnianenazewnictwoniebyłostosowanekonsekwentnie.Nabatejczy-
cy,Iturejczycyiinnegrupyrazbywałyzaliczanewpoczettegoetnosu83,innym
81J.S.Trimingham,ChristianityamongtheArabsinPre-IslamicTimes,London1979,s.1.
82Strabon,XVI,2.18,34;M.Sartre,TeMiddleEastUnderRome,transl.C.Por-
ter,E.Rawlings,Cambridge,MA.2005,s.33;R.G.Hoyland,ArabiaandtheArabs…,
69;I.Shahid,RomeandtheArabs.AProlegomenontotheStudyofByzantiumandtheArabs,
Washington,DC1984,s.5;G.Fisher,Rome,Persia,andArabia…,s.25.
83Towarzyszącynazwie„Arabowie”terminethne(Tdἔ;Vn)częstobywatłumaczonyjako
lud,aletakietłumaczenietrudnouznaćzaprecyzyjne.Zob.M.Sartre,LesArabesdansl’Antiq-
uité,[in:]idem,L
’historienetsesterritoires.Choixd’articles,Bordeaux2014,s.394.
