Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
CzęśćI-Język-Społeczeństwo
Zasadniczywpływnasłownictwo,którymsiędzieckoposługuje,manajbliższe
otoczenie:rodzina-matka,ojciec,rodzeństwo.Wzbogacaniesłownikanajmłod-
szychtogłówniezadaniedomu.Podkreślasięznaczeniejęzykamatkiocharakterze
opisowo-relacyjnym(np.nazwyrzeczy,obiektówwotoczeniu,określanieemocji).
Wwypowiedziachojcówwystępująsłowaoniższejfrekwencji,dotycząceprzede
wszystkimnakazów,poleceńczyteżrzeczyciekawych,dzieckunieznanych.Tak
odmiennyjęzykrodzicówjestbardzoważnywrozwojusłownictwa(Kielar-Tur-
ska1997).Ponieważzasóbleksykalnyściślezależyodśrodowiskaiotoczenia-co
potwierdzająbadania-dlategowsłownikukażdegodzieckaznajdująsię-obok
wspólnych-wyrazy,zktórymistykasięonostale.Udziecizróżnychśrodowisk
będątoinnesłowa.
Stałemuwzrostowisłownictwatowarzyszyrozwójpoznawczyiemocjonalny.
Dzieckozdobywawiedzęoświecie,samopróbujenazywaćpoznanerzeczyoraz
nowedlańzjawiska,pytaijestwszystkiegociekawe(Porayski-Pomsta1993).
Wopracowaniachnatentematzwracasięuwagęnaznaczeniepytańinawłaściwą
naniereakcjędorosłych(Przetacznik-Gierowska1993).Ważnajestrozmowa,tłu-
maczenienowychsłów,mówieniepolszczyznąładnąistaranną.Topomagadziecku
wrozbudowiewypowiedziistwarzaświadomośćmożliwościpomysłowegosłowo-
twórstwa(Olma2008,Wilczek2011).
Procesprzyswajaniajęzykajestdługiiskomplikowany.Wwieku5-6lat,gdy
systemjęzykowyjestwzasadzieopanowany,wyrabiasięudzieckaświadomość
społecznychról.Najwyraźniejzaznaczająsięonewrelacjachndziecko:dziecko”
orazndziecko:rodzice”
,atakżendziecko:dorośliobcy”(Wnioskizbadańwłasnych
orazZakładuLogopediiJęzykoznawstwaStosowanegoUMCSwLublinieza:Gra-
bias2001).
Bogactwosłówzasadniczowpływanainnestronyrozwojujęzykowegooraz
decydujeopowodzeniuwnauceszkolnej.Potwierdzajątowynikipierwszego
etapupracnadObrazkowymTestemSłownikowym(cz.IRozumienie:OTS-R),
któryposłużyłdoocenyrozumieniasłówprzezdzieciprzedszkolne(Haman,Fron-
czyk,Miękisz2010).Wedługtychbadańwrazzwiekiemrośniezasóbsłownictwa,
awyraźnadynamikazmianzaznaczasięwwiekuod5do6lat.Dzieckomówidość
poprawnie,ajegowypowiedzisącorazdłuższeibogatsze.
Językmilusińskichteżsięzmienia
Przedstawionewartykuledanenatematsłownictwadzieciprzedszkolnychsą
opartenawynikachnieopublikowanejpracydoktorskiejautorki,rozprawypisa-
nejpodkierunkiemprof.StanisławaRosponda,obronionejw1976r.naWydziale
Filologiczno-HistorycznymWyższejSzkołyPedagogicznejwOpolu.Wnioski
