Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnnaKrakowiak-Socjolekthipicznyjakoprzykładprofesjolektu
81
cechędesygnatu,np.wielkośćprzedmiotulubintensywnośćcechy,powtarzalność
wydarzeń,płećistotyżywej(Grzegorczykowa1984,s.28).
Nazwydeminutywnetojednazpodstawowychkategoriimodyfikacyjnych.
Deminutywy-jaktwierdziS.Grabias(1997,s.214)-wnosząinformacjęomało-
ściprzedmiotu,ahipokorystykiinformująopieszczotliwymustosunkowaniusię
nadawcydodesygnatu,dlategonieraztrudnoodróżnićzdrobnieniaodspieszczeń.
Formantyproduktywnewkategoriinazwdeminutywnychwsocjolekciehipicznym:
-ka:raszpelkaCpilnikdoobrabianiakopytkoni,raszpla)
,bekmankaCprzyczepa
doprzewozudwóchkoniniemieckiejfirmyBöckmann)
,
-ek:majzelekCtrącyruchwodzami,jakiwykonujejeździecwceluukaraniakonia)
,
trajlerekCprzyczepadotransportukoni,trajler)
,wytoczekCzdr.odwytok)
.
Nazwyaugmentatywno-pejoratywnetonazwyekspresywne,wktórychformant
wnosinegatywneustosunkowaniesięmówiącegododesygnatupodstawylubinfor-
mujeoceszedesygnatu,np.ojegowielkości(Grabias1997,s.214).Wleksyce
hipicznejznalazłsięjedenderywatutworzonyzapomocąformantu-uch:podluch.
Tenwyrazumieściłamprzyomawianiunazwnosicielicech,ponieważR.Grzegor-
czykowauznałaformant-uchzaproduktywnywtamtejkategorii,alejednocześnie
zaznaczającjegoodcieńpejoratywny.
Derywatytożsamościowetotypmodyfikacji,nktórejwynikiemstająsięneolo-
gizmyemocjonalnieneutralne,odznaczającesięanalogicznym,jakwyrazypodsta-
wowe,zakresemznaczeniowym”
6
.Tonowościtworzonetylkoformalnie,ponieważ
znaczeniepozostajeniezmienione.Derywatysątworzoneprzez:sufiksację(-ca,
-ak,-ica,-ec,-oszczak,-ol,-on),wymianęparadygmatufleksyjnego(zmianarodzaju
gramatycznegolubliczby),neutralizacjęrodzajugramatycznego,skróceniewyrazu
podstawowegooelementyniefleksyjne.
Wsocjolekciehipicznymwystąpiłytrzyderywaty,któreuznałamzatożsamo-
ściowe,zostałyoneutworzoneprzezzmianęrodzajugramatycznego:krosówkaCbieg
naprzełajznaturalnymiprzeszkodami,jesttonajtrudniejszaczęśćpróbyterenowej
wWKKW)
,por.krosCts.
)
,stopaCzatrzymaniesiękoniaprzedprzeszkodą)
,por.stop
Cts.
)
,łupCodużymkoniu)
,por.łupaCts.
)
Nazwyaluzyjnetotworynawiązującedookreślonychtypówsłowotwórczych,
właściwychfonologiczniejęzykomobcymlubokreślonymodmianomjęzykapol-
skiegoorazdoobcychstruktur(Grabias1997,s.218).Wśródleksykihipicznej
pojawiłsiętylkojedenleksem:deboksChotelIklasy-spanieopiekunazkoniem
wboksie)
.Utworzonyzostałzapomocąśrodkówmorfologicznych,upodabniając
siędowyrazupochodzeniafrancuskiego.
Derywacjadezintegralnatodrugitypsufiksacji,któryodznaczasięuszczuple-
niemwyrazufundującegooelementyniefleksyjne,np.morfemysłowotwórczelub
6S.Grabias,Językwzachowaniachspołecznych,Lublin1997,s.216.
