Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
10Językimowa
rodziny,atakżeodwzorówwychowawczychczyzakresustymulacjirozwoju
mowy(Dołęga2003).Niemniejjednakdynamikaakwizycjimowy,przedsta-
wianazapomocąfazrozwojowych,pomimoswejumowności,jestmożliwado
rekonstrukcjizarównodladziecipolskojęzycznych(Smoczyński1955;Zarębina
1965;Kaczmarek1977),jakitychposługującychsięinnymijęzykamiojczystymi
(Aitchison1991;Kurcz2000).
Możnazatemwydzielićpewneumowneetapyrozwojumowy,występującewcze-
śniejczypóźniejukażdegoprawidłoworozwijającegosiędziecka.Trzebapod-
kreślić,żebrakokreślonychsprawności,pouwzględnieniuspecyfikiontogenezy,
powinienbyćsygnałemdologopedycznegodiagnozowaniaiewentualnejterapii,
gdyżmożesugerowaćzaburzeniewrozwojumowy.Uproszczonyschematakwi-
zycjijęzykazawieratabela1.1.Poszczególneetapyzostałytuzrekonstruowanena
podstawieustaleńLeonaKaczmarka(1977),JeanAitchison(1991),JózefaPoray-
skiego-Pomsty(2015),AgnieszkiBanaszkiewicz(2016).Tabelauwzględniaroz-
wójmowyodnarodzinażdoopanowaniaśrodkówimechanizmówkomunikacji
werbalnejprzezdziecko(tj.dook.7lub10r.ż.),aczkolwiektrzebapamiętać,
żerozwijanieumiejętnościzwiązanychzzachowaniamijęzykowymitrwaprzez
całeżyciejednostki.
Przygotowaniedoakwizycjimowynastępujejużwokresieprenatalnym,gdy
wykształcająsięnarządymowy(3-9m.ż.),adzieckozaczynareagowaćnabodźce
akustyczne(wtymprozodyczne),dochodzącezotoczenia.Wieleodruchów
ruchowychtegookresuwpływanapóźniejsząmotorykęnarządówmowy(Bana-
szkiewicz2016:73-74).Tenetapnazywanyjestokresemzerowym,czylietapem
przygotowawczymdlarozwojumowy,aleważnymzewzględunazdolnościper-
cepcyjne.Pierwszyokreswrozwojumowyrozpoczynasięwrazznarodzinami
dziecka.
