Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.nHomosapiens”anHomoloquens”
21
sensie),któreciąglesą(ibędą)produkowaneprzezludzimówiących,dopókibędą
oniposługiwaćsiędanymjęzykiem.
Dziękitejceszejęzykstajesięsystememuniwersalnym,możeprzekazywać
każdądowolnąinformację.Możeteżsłużyćnieograniczonemutworzeniumyśli
ludzkich.Dziękigramatycewypowiedziniesąciągamiznakówmechanicznie
„postawionymioboksiebie”(sumąznaków,„cykaniem”-nazwanymprzezana-
logiędokomunikacjizwierząt),leczstanowiąstrukturyniosącenoweinformacje
(np.zjednostekbratikolegamożnautworzyćkonstrukcjeoróżnychznaczeniach:
bratkolegi,kolegabrata,bratkolega,kolegabratemiin.).
Dalszecechyzebranewpunktach5-7sąjużjedyniepewnąkonsekwencjąnaj-
ważniejszychcechkonstytutywnychomówionychwyżej.
(5)Abstrakcyjnośćznakówjęzykowychpoleganatym,żeznakijęzykowe
odnosząsiędoklaszjawisk(pojęć),aniedokonkretnychobiektów,jakimiona
(nazwywłasne).Oczywiściewyrazużytywkonkretnejwypowiedzimoże(dzięki
środkomgramatycznym)uzyskiwaćodniesieniejednostkowe(np.tafliżanka),
jednakżezawszekonkretnydenotatjestinterpretowanyjakonależącydoklasy
ogólnej,wtleistniejepojęcieogólne.Dziękiabstrakcyjnościznakówczłowiekmoże
mówićozjawiskachtylkopomyślanych,nieobecnychwmomenciekomunikacji,
przeszłych,przyszłych,możliwych,niemożliwych.
Tworzenienazwogólnychdokonywałosięzapewnewrazztworzeniempojęć,
awięczprocesempoznawaniaikategoryzowaniaświata.Abstrakcyjnośćnazw
ogólnychjestzatemnierozerwalniezwiązanazprocesamimyślowymiipoznaw-
czymcharakteremjęzyka,ajednocześnieumożliwiakomunikowanieoderwane
odsytuacji(coróżnijęzykludzkiodkomunikacjizwierząt,zawszezależnejod
sytuacji).
(6)Uniwersalnośćjęzykanaturalnegoodróżniagoprzedewszystkimod
kodówsztucznych,ograniczonychzawszedopewnychokreślonychobszarów
informacyjnych,takichnp.jak:znakidrogowe,sygnalizacjaświetlna,symbole
logiczneimatematyczne.Języknaturalnyrozwinąłsięjakonarzędziekomuniko-
waniaowszystkim,coczłowiekmyślowoogarnąłizawarłwsłowniku,aoczym
dziękigramatycemożetworzyćnowewypowiedziiprzekazywaćnowemyśli.Jest
to,jakwidać,konsekwencjadwóchnajważniejszychwłaściwościjęzyka:dwustop-
niowościiotwartości(dwuklasowości).
Dwustopniowośćjęzykapowoduje,żeczłowiekwswejpamięcimożepomieścić
ogromnyrepertuarznaków(złożonychzdiakrytów),odnoszącychsiędowyróż-
nionychmyślowo(pojęciowo)fragmentówświata,tychmianowicie,którezjakichś
powodówokazałysiędladanejspołecznościważne.Wiadomo,żewtymzakresie
językiikulturyróżniąsięmiędzysobą:możnatuprzypomniećpodręcznikowe
przykładyzróżnicowanianazwśniegu,charakterystycznegodlajęzykaEskimosów,
czywielościnazwwielbłądówwniektórychjęzykachafrykańskich.Jakwidać,język
odgrywaogromnąrolęwpoznawaniuświataiwmyślowymjegoopanowywaniu.
Uniwersalnośćjęzykapolegawięcnatym,żezajegopomocąmożnapowiedzieć
