Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nazwwłasnychdokonaćcałkiemempirycznychodkryć,
że–powiedzmy–HesperostoFosforos,chociażmyśleliśmyinaczej.
Możemymiećwątpliwości,czyGauriśankartoMountEverestalboczy
CycerontofaktycznieTulliusz.Nawetterazdopomyśleniajest
odkrycie,żemyliliśmysię,przyjmując,iżHesperostoFosforos.Być
możeastronomowiepopełnilibłąd.Wydajesięzatem,żetenpogląd
jestbłędnyijeślimówiąconazwach,niemamynamyślijakiegoś
sztucznegopojęcianazw,wrodzajuRussellowskiego,lecznazwę
własnąwpotocznymsensie,tomogąistniećprzygodnezdania
identycznościoweużywającenazwwłasnych,awobectegopogląd
przeciwnywydajesięjawniefałszywy.
Wdzisiejszejfilozofiizwracasięuwagęnawieleinnychzdań
identycznościowych,mającychstanowićprzykładyprzygodnychzdań
identycznościowychimożliwe,żeodmiennychodobutypów,które
wcześniejwymieniłem.Jednymznichjestnaprzykładzdanie„Ciepło
toruchcząsteczek”.Popierwsze,przyjmujesię,żeodkryłatonauka.
Przedstawicielenaukempirycznych,prowadzącswojebadania,mieli
podobnoodkryć(zakładam,żefaktycznieodkryli),iżzjawisko
zewnętrzne,któremynazywamy„ciepłem”,jestwrzeczywistości
pobudzeniemcząsteczek.Innymprzykłademtakiegoodkryciajestto,
żewodatoH2O,ajeszczeinnymi–żezłotojestpierwiastkiemotakiej
atakiejliczbieatomowej,żeświatłojeststrumieniemfotonówitak
dalej.Przypewnymrozumieniu„zdańidentycznościowych”wszystko
tosązdaniaidentycznościowe.Podrugie,uważasię,żesątojawnie
przygodnezdaniaidentycznościowe,dlategożegłosiłyodkrycia
naukowe.Przecieżmogłobysięokazać,żeciepłoniejestruchem
cząsteczek.Proponowanoalternatywneteorieciepła,naprzykładteorię
cieplika.Jeślitakoncepcjabyłabytrafna,tociepłoniebyłobyruchem
cząsteczek,leczjakąśsubstancjąpokrywającąciepłyprzedmiot,zwaną
cieplikiem.Ioczywiściestałosiętozasprawąnauki,aniejakiejś
koniecznościlogicznej,żepierwszateoriaokazałasiętrafna,drugazaś
nietrafna.
Takwięcmamytuznowu,jaksięwydaje,innywyraźnyprzykład
przygodnegozdaniaidentycznościowego.Przykładtenuchodzi
zabardzoważnyzuwaginajegozwiązekzproblememumysł–ciało.
Wielufilozofówchcebyćmaterialistami,itomaterialistamiokreślonej
wersji,znanejdzisiajjako„teoriaidentyczności”.Wedługtejteorii
pewienstanmentalny,takijakodczuwanieprzezosobębólu,jest
