Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przykładdesygnatoraniesztywnegomogępodaćwyrażenie„wynalazca
szkiełdwuogniskowych”.Załóżmy,żetoBenjaminFranklinwynalazł
szkładwuogniskowe,awięcżewyrażenie„wynalazcaszkieł
dwuogniskowych”desygnujepewnegoczłowiekalubsiędoniego
odnosi,mianowiciedoBenjaminaFranklina.Niemniejjednakmożemy
sobiełatwowyobrazić,żeświatmógłbybyćinny,żewodmiennych
okolicznościachktośinnywpadłbynatenpomysłprzedBenjaminem
Franklinemiwtymprzypadkutoonbyłbywynalazcąszkieł
dwuogniskowych.Wyrażenie„wynalazcaszkiełdwuogniskowych”jest
niesztywnewtymwłaśniesensie,żewpewnychokolicznościachjeden
człowiekbyłbywynalazcąszkiełdwuogniskowych,awinnych
okolicznościachbyłbyniminnyczłowiek.Wprzeciwieństwiedotego
rozważmywyrażenie„pierwiastekkwadratowyz25”.Niezależnie
odfaktówempirycznychmożemypodaćdowódarytmetyczny,
żepierwiastkiemkwadratowymz25jestfaktycznieliczba
5,aponieważdowiedliśmytegomatematycznie,toto,czego
dowiedliśmy,jestkonieczne.Jeśliwogóleuważamyliczbyzabyty,
azałożymy,przynajmniejdlacelówtegowykładu,żetakjest,
towyrażenie„pierwiastekkwadratowyz25”konieczniedesygnuje
pewnąliczbę,mianowicie5.Takiewłaśniewyrażenienazywam
„sztywnymdesygnatorem”.Niektórzyfilozofowiesądzą,żekażdy,kto
choćwzmiankujepojęciasztywnegoiniesztywnegodesygnatora,dał
jużdowóduwikłaniawnieporozumienialubpominięciapewnych
faktów.Corozumiemprzez„sztywnydesygnator”?Rozumiemprzez
totermin,którydesygnujetensamprzedmiotwewszystkichświatach
możliwych.Wceluuniknięcianieporozumienia,którezpewnościąnie
jestmoimudziałem,zaznaczę,żenieużywamzwrotu„mógłby
desygnowaćodmiennyprzedmiot”,byodnosićsiędofaktu,żemożna
byodmiennieużywaćjęzyka.Naprzykładwyrażenie„wynalazca
szkiełdwuogniskowych”mogłobybyćużywaneprzezmieszkańcówtej
planetyzawszewtymcelu,abyodnosićsiędoczłowieka,który
zdemoralizowałHadleyburg[65].Byłobytakwtedy,gdyby
–popierwsze–ludzienatejplanecieniemówilipopolsku,lecz
wjakimśinnymjęzyku,któryfonetyczniepokrywasięczęściowo
zpolskim,igdyby–podrugie–wjęzykutymwyrażenie„wynalazca
szkiełdwuogniskowych”znaczyło„człowiek,któryzdemoralizował
Hadleyburg”.Wtedyoczywiścieodnosiłobysięonowichjęzyku
dokogokolwiek,ktofaktyczniezdemoralizowałHadleyburgwtej
kontrfaktycznejsytuacji.Nietomamnamyśli.Mówiąc,żedeskrypcja
mogłabysięodnosićdoczegośinnego,mamnamyślito,żewnaszym
