Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tylkocelem.Szansestałysięcorazbardziejnierówne.Podkreślić
trzeba,żeszansetewkontekścieedukacjiodmierzająantynomie:
bogactwo–bieda,przywilejeihierarchiespołeczne19.
Socjalistyczneipostsocjalistyczne„racjonalizmynaukowe”
pozostawiłyjednakposobieaksjologicznąpustynię,którąmożna
jedynieożywić,budującprzestrzeńedukacyjnąwwychowaniu
ikształceniupedagogikformującychczłowieka.Demokratyzacja
kształceniajestprawiezawszewypadkowądziałaniaobutych
elementów.Zadającpytanie,czemuikomumaonasłużyć,można
jąpodzielićnazachowawczą(oświatowyegalitaryzmzachowawczy)
oraznobilitującąspołeczniewwymiarzemasowym(naprzestrzeni
całegocykluludzkiegożyciairóżnychjegodziedzin).Zauważyć
przytymtrzeba,żeideałembyłbyegalitaryzmzrównującyszanse
wejściawspołeczeństwonazasadziewartościzdobytychwszkole,
akcentującyuprawnieniaspołeczno-zawodowe20.
Analizującdokładniejistotęegalitaryzmu,wskazaćtrzeba,
żemaonkilkapostaci.Pierwszaznichwwarstwieideologiioraz
wpraktycespołecznejpostulujezaspokojenieobiektywnie
wymuszonejpotrzebyrestrukturalizacji,wymianyspołecznej
ispołecznegouzupełniania.Pozwalananobilitacjęniektórych
jednostek,formalnieuznanychzauzdolnione.Szansąjednostki
zniższychklaslubwarstwsąjejuzdolnienia,zakresirodzajofert
zgłaszanychprzezprzemiany,którymulegajązłożone
społeczeństwa21.
Wtymsensieszansawykorzystaniauzdolnieńmaswoją
eksplikacjęhistoryczną.Jestonazwiązanazprocesemintensywnej
zmianyplanowej.Dokonujesięwedługutrwalonegosposobu
wartościowaniawzorówosobowościowych,przezdostępdoszkoły
corazwyższychstopni,atakżedziękisystemowisprawdzającemu
kwalifikacjezawodowe.Wprocesietymważnyjestwłaśniesposób
nobilitacjiedukacyjnej.Określaondostępnytypkariery
biurokratycznejizawodowej.Niewymagasiętutajwcześniejszego
dziedziczeniapozycjispołecznychipolitycznychporodzicachani
kapitałurodzinnegoczyteżwcześniejszegozgromadzeniawłasnego
majątku.Tenpolitycznieiekonomiczniesprecyzowanyegalitaryzm
sankcjonujezatemdążnośćelitdokontrolinaturalnegorozkładu
inteligencji,talentulubinnychuzdolnień.
Drugiegalitaryzm,jakomyśleniewkategoriachszans,dążenia
kulepszemuporządkowispołecznemu,znacznieróżnisię
