Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XXX
PiotrLaskowski
potrzeb”,jakmuzea,bibliotekipubliczne,parkimiejskie,chodniki,oświe-
tlenieulicitp.,zostajepowiększonatak,żeobejmujewszystkieartykuły
niezbędnedożyciaiprzesuwasięcorazbardziejkuartykułomzbytku,
Myślisąformułowaneprzezjednostki,leczniestanowiąprywatnej
własności,podlegająuspołecznieniu.JaninaŚwięcickawspominała:
Zdarzałosię,żeskarżyłamsięprzednią,iżludziepodchwytującudzemy-
śliipodająjedopublicznejwiadomościjakoswoje.Pocieszałamnie,że
dlaautorapowinnotobyćbardzoprzyjemne.Namyślludzką—twier-
dziła—niepowinnobyćmonopoluijeślidobraistajesiępowszechną
własnością—dlaautorafakttenpowinienstanowićbodziecdodalszej
twórczejpracy53.
SamaOrsettizresztąchętniejupowszechniaczyjeśmyśli,czyto
przezprzekłady,czyprzezszkicesylwetek„ludzigodnychuwagi”;jest
raczejpopularyzatorkąniżautorką.Zarazemutrzymujesięwyłącznie
zpisania.Zgodniezeswoimświatopoglądemodmówiprzyjęciaro-
dzinnegospadku(jakoformynieakceptowanegoprzezniądochodu
bezpracy),ajednocześnie—jakwidzieliśmy—niezechcepodjąćeta-
towejpracywinstytucjachspółdzielczych54.Jestzatemwyczulonana
specyfikęsprekaryzowanejpracyumysłowej,wktórejprzywilej(ka-
pitałumysłowy)splatasięzdoświadczeniemwyzysku:„Mimojednak
swegouprzywilejowanegopołożeniaproletariatintelektualny,atakże
przedstawicielewolnychzawodów,cierpinaskutekwadwpisanych
worganizacjęsystemukapitalistycznego:niepewnościjutra,bezrobo-
Orsettidostrzegarównieżniebezpieczeństwo,jakiekryjesięwnie-
opłaconejpracypodejmowanejzpobudekideowych.Piszącospół-
dzielczymdomuoświatowym„Volksheim”wWiedniu,zauważała,że
jegodziałalność
opierasię,jakdotychczas,przedewszystkimnapracybezpłatnejlubpra-
wiebezpłatnejlicznegozespołuwykładających,wśródktórychniebrak
53JaninaŚwięcicka,„DrMariaOrsettijakodziałaczka…”,s.2.Winnymwspomnieniu
Święcicka([b.t.],maszynopis…,s.1)pisze:„Cieszyłasię,gdyjejmyślibyłyprzyjmowane
przezogół,zasymilowaneiuważanezaswoje”.
54Zob.JaninaWojciechowska,MariaOrsetti…,s.15.
