Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
XXXV
społecznym.„Trafniejszeokreśleniezbytkujestnastępujące:Zbytkiem
nazywamynierównomiernośćmiędzyzadowoleniemspowodowa-
nymprzezkonsumpcjępewnegodobraapracązużytąnajego
Tentypmyślenia,skupionegozawszenadostrzeganiudrugiejstro-
nyrzeczy,unikającegojednoznacznychrozstrzygnięć,chętniejważące-
goracjeniżprzecinającegowątpliwości,bywaprzeszkodąwdziałaniu
społecznym,któregomiarąstajesiędecyzja.JaninaŚwięcickapisała:
Zauważyłam,żepojejwizycierozmówcyczasemmieliminyznużone,
anawetbezradniezakłopotane…Szanującjąiceniąc,anawetpożądając
jejradyczyopinii,obawialisięjejsposobustawianiazagadnień,sondują-
cegodogłębipoglądyrozmówcy.DrOrsettinieumiałatraktowaćspraw
powierzchownie,podyletancku.Dlategokażdyproblem,którywspólnie
zinnymiomawiała,analizowaławszechstronnieiwynajdywaławszystkie
—nietylkodobre,aleizłestronydanegozagadnienia.Takagruntow-
naanalizafaktówiproblemówmęczyłaludzi,żyjącychwustawicznym
pośpiechuiprzeciążonychnadmiarempracniecierpiącychzwłoki.Pra-
gnęlibyoddrOrsettiotrzymaćgotowe„recepty”[…],którychonasama
arbitralniedawaćniechciała59.
Orsettijednakwiedobrze,żewładzadecydowaniakusiprzede
wszystkimzakochanychwewładzy„ulubieńcówOpatrzności”,despo-
tycznych„fabrykantówszczęściapowszechnego”.
AprzecieżmyślenieProudhonemnieprowadzianidodrobno-
mieszczańskiegozalęknienia,anidohamletycznejniemocy.Orsetti
potrafibyćzdecydowanaistanowcza,gdypotępiafilantropięikon-
frontujezacnedamyzesferziemiańskichzesłowamiStanisławaWit-
kiewicza:
Fantowaloteria,sprzedaższkiców,bale,żyweobrazy,przedstawienia
teatralneinajwstrętniejsze„wieczorki”sąśrodkamiwydarciaodniby
cywilizowanegospołeczeństwatego,codaćonoobowiązanejestbezwa-
runkowo,jeślisięskładazludzirozumnych,społecznierozwiniętych,nie
zkretynówikalibanów[…].Tadobroczynnośćtańcząca,będącawyrazem
niskiegostanudusztych,cojąspełniają,poniżazarazemtych,którzyzniej
59JaninaŚwięcicka,„DrMariaOrsettijakodziałaczka…”,s.1.
