Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Anarchizmakooperatyzm
LIII
AnarchizmOrsettiwiążesięściślezjejprzekonaniemopraw-
dziwierewolucyjnymwymiarzekooperatyzmu.Towłaśniespółdziel-
czośćjestsposobemnaurzeczywistnienieanarchizmu,ideaanarchi-
stycznazaśzabezpieczaspółdzielnieprzedugrzęźnięciemwcodzienno-
ścitroskekonomicznych.Orsettinazwienawetkooperatywybelgijskie
„innym«państwem»”,które„poczuwasiędoobowiązkuzrealizowania
możliwościochronyzdrowiaprzynajmniejdlaswychobywateli,tojest
dlakooperatystów”(s.311).
Orsettiprzykażdejokazjipowtarza,żepośródróżnychformspół-
dzielczychwpełninatomianozasługujewyłączniespółdzielczość
spożywców.Wszystkiekooperatywypiszewpierwszychzdaniach
swojegodoktoratu„mająmniejwięcejwspólnypoczątek:wszystkie
stanowiąreakcjęprzeciwkooburzającemuindywidualizmowiwspół-
czesnejekonomii”(s.27).Alenaruchspółdzielczyskładająsię„sto-
warzyszeniatakkupujących,jaksprzedawców,takrobotników,jak
drobnychwłaścicielilubmałychiśrednichrolników”toteż„interesy
tychróżnychkategoriiosóbnietesamei,cozatymidzie,istnie-
jeradykalnarozbieżnośćmiędzycelami,doktórychdążą,izasadami
ekonomicznymi,naktórychsięopierają”(s.26).Jedyniekooperatywy
spożywczeprzyczyniająsiędoprzekształceniacałegospołeczeństwa
iprzybliżająurzeczywistnienieładuanarchokomunistycznegooparte-
gonapomocywzajemnejinazasadzie„każdemuwedługpotrzeb”.
Dziejesiętak,ponieważ„punktwidzeniakonsumenta,nakierowanyna
obfitośćiniskącenę,zgadzasięzinteresempowszechnymwszystkich,
podczasgdypunktwidzeniaproducenta,wktóregointeresiejestrzad-
kość,jestztegopowoduwręczantyspołeczny”(s.28).Orsettizauważa,
żewsystemiekapitalistycznyminteresyproducentówprzeważająnad
interesamikonsumentów.Siłąsprawcząaktywnościkapitalistycznej
jestrealizacjazysków,atroskaozaspokojeniepotrzebkonsumentów
schodzinadalszyplan.Ostateczniebowiem„winteresiewytwórcyjest
brak”(s.29),idotyczytotakżewytwórcówspółdzielczych.
Stanowiskoanarchistówwsprawiespółdzielczościniebyłojed-
noznaczne.WeFrancjiruchanarchistycznyprzeżywałnaprzełomie
wiekówkryzys,spowodowanyklęskąpragmatycznąimoralną