Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Złeibezużyteczne”
Zainspirowanytą„innowacją”psychiatraWalterFreeman,począwszy
odroku1936,upowszechniłwStanachZjednoczonychlobotomięczoło-
wąnaskalęprzemysłową.„Uprościł”jąwtakisposób,żeniewymagała
wierceniaotworuwczaszceimożnabyłojąprzeprowadzaćzapomocą
przypominającegoszpikulecdoloduprzyrządu,którypozwalałnadotarcie
dotkankimózgowejprzezoczodoły.Uważano,żedowykonywaniatego
naprawdępaskudnegozabiegu,uszczytupopularnościnieformalnienazy-
wanego„lobotomiąszpikulcemdolodu”,niepotrzebażadnegoszkolenia
zneurochirurgii,ipraktykowaligopsychiatrzywwieluszpitalachpsychia-
trycznychnatereniecałychStanówZjednoczonych.DobrydoktorFreeman
zradosnąbeztroskąnazywałgo„mojąekspresowąlobotomią”iprzepro-
wadzałwwarunkachambulatoryjnychnapacjentachsiedzącychwfotelu
dentystycznymzainstalowanymwjegoprywatnymgabineciewWaszyngto-
nie.Freemanpodróżowałteżpokrajuwspecjalniewyposażonejfurgonet-
ce,którąnazywałuroczo„lobotomobilem”,szczodrzeiswobodnieszafując
zabiegiemwlicznychszpitalachpsychiatrycznychwcałymkraju.Rezultaty
byływwiększościprzypadkówkatastrofalne–wielupacjentówdoznawało
krwotokumózgowego,aniektórzyumierali.Ci,którzyprzeżyli,snulisięnie-
obecnibezcelupokorytarzachstanowychszpitalipsychiatrycznychjesz-
czewlatachosiemdziesiątychubiegłegowieku(miałemokazjęichwidzieć
podczaskonsultacjiwjednejztakichplacówek)–poddanilobotomiidwa-
dzieścialubtrzydzieścilatwcześniejnigdynieodzyskalichoćbynamiastki
ludzkiejosobowości
2
.
Jeślipłatyczołowebyłyjednymkopciuszkiemneurologii,drugimbyłapra-
wapółkula.Itakjakkoręprzedczołowąprzezdziesięcioleciauważanoza„bez-
użyteczną”,prawąpółkulęlekceważonojako„niedominującą”,aprzytymrów-
nieżzbędną.Wtymduchustaraszkołaneurochirurgiigłosiła,żezlewąpółkulą
(którejznaczenieugruntowałzdecydowanieprymatwzakresiekontrolijęzy-
ka)należyobchodzićsiębardzoostrożnie,podczasgdyprawąmożnaope-
rowaćwzględniebezkarnie,nieobawiającsięistotnychefektówubocznych.
Ztychsamychpowodówprawejpółkuliowieleśmielejniżlewejaplikowano
elektrowstrząsy(EW)–stosowanąwleczeniudepresji„terapięwstrząsową”
owielupotwierdzonychefektachubocznych.Poglądowzględnejnieważności
prawejpółkulijesttakbardzoutrwalonywśródczęścineurochirurgówstarej
daty,żekilkalattemupewnamłodaadeptkaneurochirurgiizprestiżowegowy-
działumedycznegonaWschodnimWybrzeżuzaprosiłamniedowygłoszenia
31
