Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Platonachcemymuprzywrócićsens,niebędącylitylkosensem
wynikającymzpietyzmudlaprzeszłości,lecztakżesensemdla
nas–tegowszystkiegowłaśnienaszzmysłhistoriiniepotrafi
wewłaściwysposóbwyjaśnić.Wprostprzeciwnie:imbardziej,
woparciuoprzekazy,zdajemysobiesprawęztego,żeuPlatona
impulsdodramatyczno-mimetycznejprezentacjiwyprzedzał
pojęciowąrefleksjęizostałdopieropóźniejprzezniązastąpiony,
imwyraźniejodczytujemyzjegowłasnychpism,zjakątrudnością
jemusamemuprzyszłozdobyćsięnatakradykalneposunięcie,zjaką
mocąsławionczarpoezjiHomera,zanimpostanowiwydać
mubitwę–słowem,imsilniejodczuwamywstylujegowczesnych
iśrednichdialogówpotęgęartystycznejbiegłości,którejgroźnąmoc
onsamtakprzekonującoopisuje–tymbardziejjakokuriozalnajawi
sięnammyśl,iżówtakuzdolnionyartystycznieiaktywnyczłowiek
wystąpiłprzeciwkosztuce.Naszezdumieniejeszczewzrośnie,kiedy
zwrócimyuwagęnanieuchronnośćPlatońskichdedukcji,namiejsca
wXksiędzePaństwa,wktórychzprzeciwstawieniaideiizjawiska
wyprowadzasięwniosek,żesztuka,oilejestnaśladowaniem
zjawisk,jakoodbicieodbiciamusiznaleźćsięnadalekim,trzecim
miejscuodprawdy.Jakto?TensamPlaton,któregopismaopierają
sięwszelkimpróbomwywiedzeniaznichjakiegośsystemu,jako
żemetodadowodzeniatamwłaśnie,gdziezaostrzasięjej
dydaktycznyton,zostajezawieszonamiędzywiedząaniewiedzą–
tensamPlatonzamierzałbytakgłębokoingerowaćwżycieswego
ludugwoliwiernościargumentacji,którejproblematyczność,jak
sądzonowpóźniejszychczasach,możnabyłowykazaćzdziecinną
wręczłatwością?Aliściwszystkostaniesięjeszczemniejzrozumiałe,
gdyowemuparadoksowiprzypisanezostaniemiejscewłaściwe
zpunktuwidzenia„rozumuhistorycznego”:jakgdybyPlaton
wswoimmityczniezakorzenionymsposobiemyślenia„jeszcze
nie”umiałoddzielićtego,coartystyczne,odtego,comoralne,jak
gdybybyłojegoprzeznaczeniemjedynieprzedłożyćproblem,którego
pojęciowerozwiązaniepozostałozastrzeżonedlapóźniejszych
pokoleń.Wtedy,rzeczjasna,zmysłhistorycznywydałbyosąd
osamymsobie;oznaczałobytobowiem,żeprzejmujemyodPlatona
postawionyprzezeńproblem,anaszymzadaniemjestprzekształcenie
