Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
3.Klasyfkacjaicharakterystykarodzajówkształtowaniametalilekkich
Dwapierwszeczynnikisązesobązwiązaneproporcjonalnie,tzn.zwiększającprędkośćob-
rotowąnarzędzia,zwiększasięrównieżprędkośćzgrzewania,awięciwydajnośćprocesu.Za-
stosowaniedużejprędkościobrotowejiniewielkiejprędkościprzesuwumogłobyspowodować
miejscowezwiększenietemperaturypowyżejtemperaturytopnienia,zwłaszczawodniesieniudo
stopówmającycheutektycznyskładchemiczny
,atakżeodznaczającychsiędużymstopniemmi-
kro-imakrosegregacji(elementyodlewane).Nastąpiłabywówczasutratajednorodnościzgrze-
iny
,orazwiększościkorzyści,wynikającychzezrekrystalizowanejdynamiczniemikrostruktury
.
CiągłyrozwójprocesuFSWdoprowadziłdopowstanianowychjegowariantów,zktó-
rychnauwagęzasługują:
bliźniaczyprocesFSW(twin-stir™technique)realizowanydwomanarzędziamiwukła-
dach:równoległym(paralleltwin-stir™),tandemowym(tandemtwin-stir™)orazprzestawnym
(staggeredtwin-stir™)–[311,
skośnyprocesFSW(skew-stir™),wktórymośnarzędziajestnachylonadoosiwrze-
ciona[311,
odwracalnyprocesFSW(reversalstirwelding–Re-stir™)zzastosowaniemnarzędzia
zcykliczniezmieniającymsiękierunkiemobrotu,copowodujepowstaniesymetrycznejmi-
krostrukturyzłącza[321,
dwuobrotowyprocesFSW(duo-rotationfrictionstirwelding)zrozdzielonymiobrotami
trzpieniatrącegonarzędziaiwgłębnika[331,
punktowyprocesFSW(frictionstirspotwelding–FSSW)dozgrzewaniaelementów
karoseriisamochodowych,opracowanyiwprowadzonydoprodukcjiw2003r.przezMazdę.
DwuobrotowyprocesFSW(rys.3.7)np.umożliwiaoddzielnydobórprędkościobro-
towychtrzpieniatrącegoiwgłębnika,cozapewniaoptymalnewarunkizgrzewania.Proces
tenwistotnejmierzezmieniagradientprędkościmiędzyśrodkiemwgłębnikaaobwodem
trzpienia,umożliwiającrównieżobracaniesięelementównarzędziazgrzewającegowprze-
ciwnychkierunkach.Wzależnościodłączonychmateriałówiwarunkówprzebieganiapro-
cesuzgrzewaniamożewystąpićprzegrzaniemateriałulubnawetjegonadtopieniewpobliżu
powierzchnitrącejtrzpienia,comożeprowadzićdouszkodzeńpołączenia,zatemtechnika
dwuobrotowegoFSWmożebyćprzydatnadozmniejszeniatendencjidoprzegrzewaniapo-
wierzchniprzyzachowaniudużejprędkościobrotowejwgłębnika[331.
a)
narzędzia
Trzpień
Wgłębnik
trący
b)
c)
Rys.3.7.DwuobrotowyprocesFSW:a)rozdzielonakinematykanarzędzia,b),c)widokpowierzchniczoło-
wejnarzędziawróżnychfazachobrotu[33]
3.2.5.3.Nitowanie
Nitowaniejestnajpowszechniej–opróczspawaniaizgrzewania–stosowanąmetodąnieroz-
łącznegołączeniamateriałówmetalowych.Intensywnywostatnichdekadachrozwójkon-
