Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
„Kulturamałomówna”StanisławaLacka.Wkręgumłodopolskiejświadomości...
miałabyćodpowiedzialnazakrytycznystosunekwobecjęzykawujęciuNy-
czajestraczejświadomościąpóźnąniżwczesną19.
Przedstawiłempokrótcetrzyróżnestanowiskahistorycznoliterackiewobec
zagadnienia„młodopolskiegomilczenia”.Nieczującsiępowołanymdoroli
arbitrawrozstrzyganiusporów,chciałbymraczejwyeksponowaćto,cozapre-
zentowanestanowiskałączy.Owympunktemwspólnymwydajesięnastępu-
jącypogląd:twórcyMłodejPolskiwiedzielioistnieniuinnejniżmowadome-
nyekspresji.Siłatejświadomościniemożebyćzlekceważona.Dziękiniejpoeci
młodopolscyniebylizgóryskazaninauświadomione,lecznieuchronnewie-
losłowie.Ideamilczeniazachęcaładoszukaniainnychsposobówwyrazu.
ObokMłodejPolskirozgadanej,tejktórastałasięobiektemtakwieludrwin
wówczasipóźniej,istniałateżMłodaPolskamilcząca,lubprzynajmniej-usi-
łującamilczeć.
CzesławMiłoszwniezapomnianychstrofachTraktatupoetyckiegodoskonale
wychwyciłistnienietegonurtuwteoriiipraktyceepoki:
„UczysięczytaćdługowłosaMuza
Wciemnychwygódkachrodzicielskichdomów
Iwiejużodtąd,copoezjąniejest.
Ajestniątylkowzruszenieipowiew,
Którywtrzechkropkachmieszka,zaprzecinkiem”20.
Tetrzykropki,ajeszczeczęściejpauzy,stałysięistotnieprzedmiotem
szczerychczynieszczerychaspiracjipoetów.Zarównosławnych,jakitych,
których„nazwiskdzisiajniktjużniepamięta”.
19Utworem,którywsposóbszczególnieciekawywykorzystujetenkrąginspiracji,jest
wzgodnejopiniikomentatorówPałuba.WzwiązkuzpowieściąK.Irzykowskiegoprzywołujesię
częstonazwiskaNietzschego,MachaiHofmanstahla.Formułowanaprzeztychautorówkrytyka
językaokreślanajestjakokontekstpozwalającyzrozumiećkoncepcję„słów-potworów”rodzą-
cychsięmiędzyPiotremaAngielką.Zob.A.Budrecka,Wstęp,[w:]K.Irzykowski,Pałuba.Sny
MariiDunin,BN,Wrocław1981,s.LX;R.Nycz,op.cit.,ss.59-60,100,163-164.
20Cz.Miłosz,Traktatpoetycki,[w:]tegoż,Dziełazebrane,Znak,Kraków2002.
