Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
„Kulturamałomówna”StanisławaLacka.Wkręgumłodopolskiejświadomości...
„Czytającpoezjęp.Kasterskiej,masięwrażenie,żeodczasów„Chimery”nicsię
wpoezjipolskiejniezmieniło.Tosamolekceważeniesłowa,brakmiaryiskondensowa-
nia,rozlewnośćimdłanastrojowość”2.
Negowanoenmasse,negowanoteżpersonalnie.TadeuszBoy-Żeleński,
młodopolanin,któryznakomicieodnalazłsięwXX-leciu,takpisałoStanisła-
wiePrzybyszewskim:
„Jakekonomistawpewnychobjawachmożezawczasuwidziećniebezpieczeństwo
przyszłejinflacji,takitutajwtychdrobnychrysachznaczysięgrozaowejdewaluacji
słowa,którapóźniejzaciążynadstylemPrzybyszewskiego.Spiętrzyonpotemtyleprze-
sady,tylesuperlatywów,żeniktniebędziemógłwkońcuznieśćtejhisteriisłowa,tego
tańcaśw.Wita.(…)
Nawyżyny,najakieMickiewiczrazwzbiłsięwImprowizacji,Przybyszewskichciał
chodzićcodzieńspacerem.NiewolnoględzićnagórzeSynaj.Awszystkomatoźródło,
którewskazałemnapoczątku:brakdyscyplinyjęzyka”3.
DożelaznegorepertuarupoglądównatematMłodejPolskibardzoszybko
weszłoprzekonanieonieznośnymrozgadaniu,bezkrytycznymnawarstwianiu
słów,środkówartystycznych,wersówistrof.„Młodopolszczyzna”zaczęła
straszyćlubśmieszyć.
NajwybitniejsipoecidrugiejpołowyXXwiekurównieżformułująniepo-
chlebnesądyojęzykuepoki.
1.CzesławMiłosz:
„NadmiernaozdobnośćirytmicznośćkosztemnormalnejskładniuczyniłystylMło-
dejPolski(…)synonimemzłegosmaku”4.
2.TadeuszRóżewicz:
„Unaschorowalinaaktorstwowpisaniukolejno:poeciMłodejPolski,Skamandra.
Nadużyciesłowajestwspólnącechąłączącątychpoetów”5.
(NotabenewwypowiedziRóżewiczaprzebijauśmiechironii.Towłaśnie
czołowySkamandryta,JulianTuwim,przedstawiłsiebieiswoichkolegówjako
pogromców„durniówwpelerynach”6.Przez„późnego”czytelnikazostał
tymczasemsklasyfikowanyjakoichkontynuator).
3.ZbigniewHerbertpodziwiałzwartośćiumiardystychówHenrykaEl-
zenberga,cieszącsię,żeniemawnichśladu„przebrzydłej,młodopolskiej
konwencjilirycznej”7.
2J.Liebert,Pismazebrane,Więź,Warszawa1976,t.II,s.536.
3T.Boy-Żeleński,Blaskiinędzemowypolskiej,[w:]tegoż,Pisma,t.III,Ludzieżywi,PIW,War-
szawa1956,ss.38i42.
4Cz.Miłosz,Historialiteraturypolskiejdoroku1939,Znak,Kraków1993,s.380.
5T.Różewicz,Posłowie,[w:]L.Staff,Ktojesttendziwnynieznajomy?,PIW,Warszawa1964,
s.192.
6Por.wierszJ.Tuwima,DziesięciolecieztomuRzeczczarnoleska.
7Z.Herbert,H.Elzenberg,Korespondencja,„ZeszytyLiterackie”2002,s.46.
