Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Relacjajęzykaikultury
21
/etnolingwistyki(wrelacji:język-człowiek/społeczeństwo-rzeczywistość-
-kultura),antropologiilingwistycznej(wrelacji:kultura-język-danespołe-
czeństwo).Wanaliziewymienionychelementówmożnateżkorzystaćzper-
spektywyantropologiikultury,mającnauwadzenastępującesłowaGrzegorza
Godlewskiego(2008:10):
Skorojęzykjestpodstawowofenomenemkulturowym,najdogodniejszejperspektywy
jegobadaniadostarczaantropologiakultury.Nietylkodlatego,żeujmujezjawiska
mowywewłaściwymimporządku,alerównieżdlatego,żenieograniczapolawidzenia
dowłasnejkultury,leczrozszerzajenainneobszary,inneświatymowy.
WojciechJ.Bursztapisze,jakważnącechąwiedzykulturowejpozostaje
wspólnotaprzekonań,dziękiktórejarbitralnekulturowekonwencje(oraz
symbole)odbierasięjakocośnaturalnego,jedyniesłusznego,prawdziwego.
Głównymnośnikiemsymbolicznychwyobrażeńjest,zdaniembadacza,język
naturalny,dostarczającypodstawowego,choćniewyłącznego,kluczadoana-
lizykulturysymbolicznej.DLudzkamowatojednakwięcejniżpowtarzające
sięserieskojarzeniowe;znaczeniejęzykoweopierasięnauniwersalnym
symbolizmie,któryobejmujecałyzakresmyśliludzkiej”(Burszta1998:59).
Wnauczaniujęzykówobcychnależypamiętać,żeobcakulturaoznaczaczęsto
nieznanyjęzyk.Bursztazaznacza,żekażdabezwyjątkukulturatozawsze
jakiśodrębnysystempojęciowy.WsferzejęzykasązakodowaneDkulturowo
funkcjonującepoglądynaświat,formypojęciowe,systemyterminologiczne,
normyiwartości”.Dlategotakważnedlaantropologówsązwiązkijęzyka
ikultury.Należyzgodzićsięzestwierdzeniemcytowanegobadacza,według
któregodziękianaliziedzisiejszejkulturypopularnej,choćbyzewzględuna
dominującewniejsłownictwo,możnawyrobićsobieopinięozainteresowa-
niachifascynacjachnaszychwspółczesnych(Burszta1998:61-62)7.
Zperspektywynauczycielajęzykaobcego,np.JPJO,niezwykleważneoka-
zujesięśledzenieprzemiannietylkowjęzyku,aleiwkulturze-napoczątku
XXIw.PrzywoływanaprzezBursztęcechasemantycznościjestniezwykle
ważna,gdyżsygnałyjęzykowesązwiązanezwłaściwościamiświatafizycznego
ispołeczno-kulturowego.Tooznacza,żepojęciadanegojęzykamogąstano-
wićprzewodnikipokazywać,jakdanagrupakulturowakategoryzujeświat8.
Każdatreśćkulturydajesięzawszewyrazićwjęzyku.Znaczeniajęzykowe
tworząDświatznaczeńkulturowych,istotnychdlakażdegospołeczeństwa
7BadaniaB.Malinowskiego(1948:240)dowodzą,żeznaczeniedanegowyrażeniajest
uwarunkowanenietylkokontekstemcałejwypowiedzi,aletakżeDkontekstemsytuacji”,
wjakiejdoniejdochodzi.Dodatkowymczynnikiemsąwtedyrównież:wyraztwarzy,gesty,
wykonywaneczynności,charakterystykagrupyoraztaczęśćotoczenia,którejproceskomuni-
kowaniasięakuratdotyczy.Określonewyrażeniejestzrozumiałe,bomaścisłyzwiązekzsytua-
cjąkulturową,czylizkontekstemspołecznym(por.Burszta1998:74-75).
8Takżewtedy,kiedyobrazświatajestzafałszowany.
