Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Procesglottodydaktycznyadominującytypprzekazu(medium)kultury
iwyróżniającychjewobecinnychwspólnot”(Burszta1998:65).Wiedzę
oświecienabywasiędziękistosowaniuschematów,prototypówimetafor.
Bursztaprzedstawiadefinicjętakichschematów-zakrestypowych,powtarza-
jącychsięiwykazującychanalogicznewłasnościdoświadczeń,rozpoznawanych
przezjednostkęzapomocąjęzyka.Widaćwięc,żejęzykjestzakorzeniony
wdoświadczeniu-wspólnymkulturowymdoświadczeniu.Badaczpodaje
przykładschematuBożegoNarodzenia,wktórymmieszcząsiępogoda,czyn-
nościwdomuipozanim,wolnyczas.Takąegzemplifikacjęmożnaświetnie
odnieśćdopraktykinauczaniaJPJO.Jeślimówisięchociażbyopogodzie
wczasieBożegoNarodzenia,zwyklepadapytanie,czyświętaDtam”sątakie
samejakDunas”.Doświadczeniewieluosóbwchodzącychwskładgrupy
uczącejsięJPJO,opartenastereotypie,możesięwzbogacić(Burszta1998:77).
WspomnianeprzezBursztęDkompetencjewcorazrozleglejszejsferze
podobnychpojęciowychcałości”,nabywanewprocesieenkulturacjijednostki,
stanowiąDsferydoświadczenia”ocharakterystycznych,podzielanychkultu-
rowoznaczeniach.Wokółnichorganizujesiętypowesłownictwo,ichznak
rozpoznawczy(dziedzinysemantyczneoustalonychgranicach).Doświad-
czeniaistotnezpunktuwidzeniakultury,wyodrębnionejęzykowopod
postaciąschematów,stająsięprototypamiludzkiegodoświadczeniawogóle.
Oceniającinnych,określamy,cowichzachowaniunormalne,aconie.Gdy
danyprototypjestcałościądobrzeutrwalonąwjęzykuikulturze,stajesię
idiomemmówieniaimyśleniaocodziennychdoświadczeniach.Przeniknąć
winnąkulturę-topoznaćteidiomyjaknajpełniej.Prototypyiidiomyniesą
czymśniezmiennymiobligującymjednostkidomyśleniawyłączniewedług
nich.DFenomenkultury”zawierasięwzmiennościikreatywnościkultur
staletworzącychnoweschematy,prototypy,idiomy(Burszta1998:77-78).
Powyższezagadnienia,stanowiąceprzedmiotzainteresowaniaantropologii
kultury,zajmujątakżebadaczyściślezniąpowiązanegokulturoznawstwa
glottodydaktycznego-dyscyplinymłodej,leczusytuowanejniejakoDwśrodku”
interesującegonaspolabadawczego.
Wszyscyautorzypodejmującyproblematykękulturoznawcząwprocesie
nauczaniaJPJOzdająsobiesprawęzsilnegopowiązaniajęzykaikultury.
Widzą-coprzyznajeGrażynaZarzycka(2005:316)-
koniecznośćpokazywaniarelacjimiędzynimiwprocesienauczaniajęzykapolskiego,
kulturypolskiejlubwczasiekursówmiędzykulturowych.Spoiwemmiędzykulturą
ajęzykiemsą-jakpokazujeprzeglądkoncepcji-przedewszystkimnazwy,wktórych
odbijasięduchpolskiegonarodu,obrazświatajęzykapolskiego;natomiastpłaszczyz-
ną-komunikacja.Bywniejskutecznieuczestniczyć,potrzebnajestumiejętność
rozszyfrowywaniakodówkulturowychzawartychwpowiedzeniach,przysłowiach,
nagłówkachprasowych,stosowaniesiędoregułsocjolingwistycznychitp.,
pojawiającychsięwewszystkichdostępnychtekstachwspółczesnejkultury.
