Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZYRODAICZŁOWIEK
60
AtejuszowiKapitonowiiLucjuszowiArruncjuszowiznaleŹćśrodekzapobie-
gawczy,ażebyrzekęwszrankachutrzymać”.
PowierzenietejsprawyAtejuszowiKapitonowijestuzasadnione,gdyż
byłonwtedyzarządcąwodociągów,curatoraquarum;natomiastArruncjusz,
wykształcony,bogatyRzymianin,cenionyprzezOktawianaAugusta,niecie-
szącysięnatomiastwzględamiTyberiusza,mógłmiećprawdopodobnietylko
głosdoradczy.RozwiązaniemsprawywylewówTybrumogłabyćjedynie
zmianakierunkubieguwódkilkurzek,nietylkoTybru.Sprawawróciłana
posiedzeniesenatu:DArruncjusziAtejuszzdawaliwsenaciesprawę,czywce-
luuregulowaniawylewówTybrunależałobyzmienićbiegrzekijezior,odktó-
rychTyberwzrasta;przesłuchanowtejkwestiiposłówzmunicipiówikolo-
nii,gdyżFlorentyńczycyprosili,żebyrzekiKlaniszezwykłegojejłożyskanie
wypieraćidoArnonieodprowadzać,gdyżbyłobytodlanichzgubne.Zgod-
nieztymwypowiedzielisięInteramnaci21,żenajżyŹniejszepolaItaliipójdą
nazagładę,gdybyrzekaNar,rozdzielonanastrumienie–natosiębowiemza-
nosiło–miałakiedyśwylać.TakżeReatyni22niemilczeli,leczsprzeciwialisię
zatamowaniujezioraWelinus,tam,gdzieonodoNaruwpływa,albowiemna
przyległeokolicewyleje;najlepiejointeresyludzizatroszczyłasięprzyroda,
którawłasnerzekomujścia,własnybiegizarównopoczątek,jakikreswyzna-
czyła;należyteżmiećwzglądnauczuciareligijnesprzymierzeńców,którzy
kulty,gajeiołtarzeojczystymrzekompoświęcili;cowięcej–samTybernie
życzysobie,abycałkiempozbawionysąsiednichrzekzmniejsząwspaniało-
ściąmógłpłynąć.
Jużtoprośbykolonii,jużteżtrudnośćprzedsięwzięciaalboprzesąd
wywarłytenskutek,żeprzyłączonosiędoopiniiGnejuszaPizona,którygło-
sował,ażebyniczegoniezmieniać”(Tacyt,RocznikiII76;79).
Wiadomościprzekazaneprzezwielkiegohistorykacesarstwarzym-
skiegosącennymdowodem,żenieobcabyłastarożytnymochronaśrodowi-
ska,żeproblemytebyłytakważne,iżorozwiązaniuichdecydowałsenat,że
niepodejmowanodecyzjilekkomyślnie,żezainteresowanisprawąiprojekta-
mizmianmieliprawo,anawetobowiązekprzedstawićswojeargumenty,że
niepodejmowanonakosztpaństwarobót,którezamiastprzynieśćpomoc
ikorzyść,mogłynarazićnawielkiestratyiobywateli,iskarbpaństwa.Nie
zawszetakbyło;wczasachpóŹniejszychsamcesarzpodejmowałdecyzje,bez
zasięganiaopiniiznawcówcodomożliwościwykonaniarobót:bywałyto
chwiloweosobistezachciankicesarza,którenależałospełniać,gdyżdecydo-
wałysłowa:takchcę,takiwydajęrozkaz,jakkolwiekwłożonywysiłekipie-
21Interamnaci–mieszkańcymiastaInteramnawpołudniowejUmbriinadrzekąNar,
przyViaFlaminia.
22Reatyni–mieszkańcymiastaReate(dziś.Rieti)wśrodkowejItaliinadjezioremWelinus.
