Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20120Mechanikanieliniowaichaos
Naostatniejparzerysunków,uzyskanychdlaγ1170826,dokładneokreśleniecha-
rakteruruchunapodstawierysunkupolewejstroniejestjeszczetrudniejsze,alenapo-
większeniupoprawejstroniewyraźniewidać,żeruchpowtarzasięcoosiemcykliwy-
muszenia.Inaczejmówiąc,atraktormaokresrówny8.Przedstawionanatychczterech
parachrysunkówkaskadapodwajaniaokresunatymsięniekończy.Jeślibędziemy
dalejzwiększaćamplitudęwymuszenia,tootrzymamyruchyzokresem16,32itakda-
lej,donieskończoności.
Kaskadapodwajaniaokresu,przedstawionanarysunku12.8,jestbardzocharakte-
rystycznymzjawiskiem,jednakwkategoriachbezwzględnychróżnicemiędzycztere-
makolejnyminiepowiększonymiwykresamidośćmałe.Tosugeruje,żezbudowanie
wystarczającoprecyzyjnegotłumionegowahadłazwymuszeniem,abydałosięzaobser-
wowaćtesubtelneróżnice,będziebardzotrudne,itakwrzeczywistościjest.Niemniej
jednaktakiewahadłaskonstruowanoizbadanodoświadczalnieefektyopisanewtym
rozdziale,uzyskujączdumiewającązgodnośćmiędzyteoriąadoświadczeniem9.Cocie-
kawsze,zjawiskopodwajaniaokresuwystępujewwieluzupełnieodmiennychukładach
nieliniowychobwodachelektrycznych,reakcjachchemicznych,piłkachodbijających
Rys012090Kaskadapodwajaniaokresuwkonwek-
cjirtęciwmałejkomórcekonwekcyjnej.Wykre-
syprzedstawiajątemperaturęwjednymwybra-
nympunkciewkomórcejakofunkcjęczasu,dla
czterechcorazwiększychgradientówtemperatu-
ry,odpowiadającychcorazwiększymwartościom
R/Rkr
9Opisytrzechdostępnychnarynku„wahadełchaotycznych”możnaznaleźćwartykuleJ.A.Black-
burnaiG.L.Bakera,ComparisonofCommercialChaoticPendulums,AmericanJournalofPhysics66
(1998),821.OpisanetamwahadłofirmyDaedalonposłużyłodouzyskaniadanychprzedstawionychna
rysunku12.32.